Wie op een zekere leeftijd komt of voldoende jaren gewerkt heeft, kan genieten van het rustpensioen.
De informatie op deze pagina gaat over het rustpensioen. Waar nodig, wordt een onderscheid gemaakt tussen werknemers, zelfstandigen of ambtenaren.
Op dit moment kunnen maximum 14.040 voltijdse dagequivalenten worden meegenomen in de berekening van het pensioen, de vroegere maximale 45 loopbaanjaren in dagen werk uitgedrukt. Bepaalde periodes waarin je niet aan het werk bent worden hier wel mee gelijkgesteld (bijvoorbeeld de periodes gedekt door een werkloosheidsuitkering). Voor een overzicht voor werknemers zie hier. Voor zelfstandigen hier.
De pensioenleeftijd is 65. Vanaf 1 februari 2025 wordt deze 66, vanaf 1 februari 2030 67. Niemand verplicht je echter om op pensioen te gaan. Voor vervroegd pensioen gelden wel strenge regels. Informeer je hierover goed bij de Federale Pensioendienst.
Basisvergoeding / -inkomst
De berekening van het pensioen hangt af van heel wat factoren. In het algemeen wordt het rustpensioen vastgesteld op basis van de loopbaan, de bezoldigingen en de gezinstoestand. Dit is een complexe berekening waarvan je bij de Federale Pensioendienst een voorbeeld (werknemers) vindt. Ook bij zelfstandigen wordt het rustpensioen bepaald op basis van loopbaan, bedrijfsinkomsten en gezinstoestand. Meer info hier.
De tool MyPension.be kan een inzage geven in je pensioensopbouw.
Afhankelijk van de hoogte van het pensioen, worden een solidariteitsafhouding, een inhouding van 3,55% voor gezondheidszorg en bedrijfsvoorheffing ingehouden.
Een gepensioneerde met werknemerspensioen heeft in ruil recht op (een beperkte) uitbetaling van geneeskundige verzorging, arbeidsongevallenuitkering, beroepsziekten en kinderbijslag.
Een gepensioneerde met een zelfstandigenpensioen heeft in ruil recht op (een beperkte) uitbetaling van geneeskundige verzorging en gezinsbijslag.
In ieder geval heb je onder voorwaarden recht op een minimumpensioen of een InkomensGarantie voor Ouderen.
Voorbeeld
Anaïs gaat op haar 65e op rustpensioen. Ze blijft echter zeer actief, al dan niet omdat ze onbeperkt mag bijverdienen.
Ze gaat aan de slag in de horeca als flexijobber. Vijf maal per jaar neemt ze ook deel aan een tentoonstelling van de plaatselijke, zeer kwalitatieve hobbyclub. Daar verkoopt ze als zelfstandige in bijberoep landschapschilderijtjes.
Combinatiemogelijkheden
Werkloosheid
Men kan geen werkloosheidsuitkering meer genieten vanaf de 1ste dag van de kalendermaand volgende op de 65ste verjaardag.
Bijverdienen
Ongeacht de leeftijd en de loopbaan mag de gepensioneerde onbeperkt bijverdienen vanaf de leeftijd van 65 jaar of een loopbaan van 45 jaar (of beter: 14.040 voltijdse dagequivalenten). Voor activiteiten als werknemer hoef je dit niet meer aan te geven.
Alle andere genieters van een rust- of overlevingspensioen moeten rekening houden met een grensbedrag uitgedrukt in brutoberoepsinkomsten voor hun activiteiten als werknemer en nettoberoepsinkomsten voor hun activiteiten als zelfstandige. Voor zij die een activiteit van werknemer én zelfstandige combineren worden voor de zelfstandige activiteit de nettoberoepsinkomsten genomen en voor de werknemersactiviteiten 80% van het brutoberoepsinkomen.
Iedere bezigheid die een belastbaar inkomen kan opleveren, moet worden meegeteld. Contacteer bij twijfel Cultuurloket of de Federale Pensioendienst.
Indien de uitoefening van een artistieke activiteit geen weerslag heeft op de arbeidsmarkt, je geen handelaar bent en er geen arbeidsovereenkomsten voor worden gesloten, moet deze activiteit niet mee worden geteld voor eender welk grensbedrag. Je moet deze activiteit wel op voorhand aangeven bij de Federale Pensioendienst. Het artistieke moet bovendien primeren op het commerciële. Het begrip handelaar werd in 2018 echter afgeschaft. Vraag is op welke manier deze voorwaarde nu moet worden geïnterpreteerd.
Ook als ambtenaar met een rustpensioen kan je je pensioen onbeperkt combineren met inkomsten uit een artistieke activiteit. Dit enkel maar wat het ‘nominaal’ pensioen betreft. Het supplement dat je verkrijgt om het gewaarborgd minimumpensioen te bereiken zal geschorst worden indien je bruto-inkomsten uit ‘om het even welke winstgevende activiteit’ gelijk zijn aan of hoger zijn dan 1.057,81 euro.
Combinaties
Binnen de toegelaten grenzen en voorwaarden kan de gepensioneerde dus:
- Werknemer zijn (een arbeidsovereenkomst afsluiten)
- Zelfstandige worden
- Flexijobber zijn
- Socioculturele activiteiten verrichten
- Een inkomen uit auteurs- en naburige rechten ontvangen
- Vrijwilligersactiviteiten uitoefenen
- Via de amateurkunstenvergoeding (akv) vergoed worden
Administratieve verplichtingen
Het enkele feit gepensioneerd te zijn en al dan niet onbeperkt te mogen bijverdienen ontslaat de verkrijger niet van de plicht om voor bovenstaande activiteiten de nodige administratieve formaliteiten in orde te brengen. Met andere woorden: aan regelmatige inkomsten een bepaald statuut te verbinden.
Afhankelijk van welk soort pensioen betalen gepensioneerden die een zelfstandige activiteit opstarten een specifiek tarief aan voorschotten op sociale bijdragen. Het overzicht vind je hier.
Aanvragen
De aanvraag voor het pensioen moet gebeuren op het gemeentehuis van de gemeente waar je hoofdverblijfplaats zich bevindt. Dit kan ten vroegste gebeuren de eerste dag van de maand die één jaar voorafgaat aan de ingangsdatum van het pensioen.
Het onderzoek naar het pensioen kan voor alle pensioenrechten gebeuren: zowel die op basis van werknemerschap als die op basis van zelfstandigheid en werkzaamheden in de openbare sector.
Het pensioen gaat ten vroegste in op de eerste dag van de maand volgende op de aanvraag en bovendien ten vroegste op de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin de pensioengerechtigde leeftijd wordt bereikt.
Wanneer iemand werkloosheidsuitkeringen krijgt, gebeurt de aanvraag ambtshalve (vanzelf).