Verzekeren van de aansprakelijkheid van je organisatie

Deze info is louter informatief. Een voorafgaande analyse van je activiteiten is noodzakelijk voor het bepalen van de verschillende dekkingen die beantwoorden aan de specifieke behoeften van jouw onderneming. De basisdekking en de uitgesloten risico’s kunnen onderling verschillen naargelang de verzekeraar.

Elke werkgever is wettelijk verplicht zijn werknemers te verzekeren tegen arbeidsongevallen. Een polis arbeidsongevallen dekt ongevallen tijdens de werkuren en tijdens de verplaatsing van en naar het werk.

Bij het aangaan van een polis arbeidsongevallen moet je als werkgever de juiste waaier van risico’s opgeven: hoogtewerk, internationale opdrachten, externe opdrachten enz. Het is van het grootste belang dat je als werkgever de juiste maatregelen neemt voor preventie en de veiligheidsnormen respecteert. 

Bijvoorbeeld: bij het monteren van licht in een televisiestudio of podium moet er een helm gedragen worden door iedereen die de studio betreedt tijdens de werken. 

Dit geldt ook als je werkt met een SBK/interimkantoor.

Bijvoorbeeld als je een theatertour in het buitenland doet. Het interimkantoor moet op de hoogte zijn van die buitenlandse opdracht om de werknemer een adequate dekking te geven in het geval van een arbeidsongeval.

Dit vermijdt dat de verzekeraar zijn tussenkomst terugvordert van de werkgever.
 

Deze verzekering, kortweg BA-uitbating genoemd, komt tussen in de buitencontractuele burgerlijke aansprakelijkheid voor schade die de onderneming toebrengt aan derden, tijdens de uitoefening van de beroepsactiviteiten en tijdens de verzekerde periode.

Wat is buitencontractuele aansprakelijkheid? 
Dat is aansprakelijkheid die niet voortvloeit uit een contract en dus niet de goede of slechte uitvoering van het contract betreft. Het gaat om een onrechtmatige daad buiten elke contractuele relatie.
 

Er wordt pas van aansprakelijkheid gesproken als volgende 3 elementen aanwezig zijn: men begaat een fout waardoor er schade ontstaat en er is een oorzakelijk verband tussen de fout en de schade.

Om discussies bij schade te vermijden is een correcte en volledige omschrijving van je activiteiten van essentieel belang. De premies zijn immers in verhouding met het risico: niet aangegeven risico’s zijn niet gedekt. Er is echter een plafond van tussenkomst door de verzekeraar. Deze beperking van de dekking is niet bevrijdend voor de verzekerde. Hij blijft aansprakelijk voor de volledige vergoeding van de berokkende schade.

De basisdekkingen zijn:

• Vergoeding van de lichamelijke schade
• Vergoeding van de materiële en immateriële schade

Mogelijke uitbreidingen:

• Schade aan goederen die je toevertrouwd zijn om eraan te werken
• Rechtsbijstand
• Schade door brand, rook, ontploffing, water
• Zuiver immateriële schade
• Burenhinder
• Accidentele milieuschade
• Lenen van personeel
• Schade van allerlei oorsprong, vb. grondbeweging, afbraak-, bouw- en verbouwingswerken
• De aansprakelijkheid van de onderneming voor daden van de onderaannemers

Dekking “BA na levering”

Deze bijzondere uitbreiding dekt de aansprakelijkheid voor schade aan derden die ontstaat na de levering van de goederen of de uitvoering van de werken. De oorzaak van de schade kan zowel een vergissing of een gebrek in het ontwerp, de productie of de uitvoering zijn. Enkel de schade aan derden door de geleverde goederen of uitgevoerde werken is gedekt. De schade aan de geleverde goederen of de uitgevoerde werken zelf is uitgesloten en blijft altijd ten laste van jouw onderneming.
 

Belangrijk voor ondernemingen die uitvoeren naar landen als de VS, Canada en het Verenigd Koninkrijk: gezien de hoge claimcultuur in die landen voorzien de verzekeraars hiervoor speciale clausules en/of uitsluitingen.

Daar waar de verzekering BA-uitbating enkel de buitencontractuele aansprakelijkheid dekt, gaat de dekking van de verzekering beroepsaansprakelijkheid verder.

Deze verzekering verzekert ook de contractuele aansprakelijkheid, zoals beroepsfouten. Het gaat dus over schadegevallen die rechtstreeks verband houden met de uitvoering van een contract. Dit gaat eerder over diensten en intellectuele prestaties die door een gebrekkige uitvoering schade berokkenen aan de klant.

In bepaalde beroepsklassen is deze verzekering wettelijk verplicht: onder andere architecten, medische en paramedische beroepen, advocaten, boekhouders.

Maar zelfs als er geen verplichting bestaat kan het zeer nuttig zijn zich te verzekeren voor beroepsaansprakelijkheid, bijvoorbeeld voor restaurateurs. Deze verzekering dekt alleen schade die verband houdt met de uitvoering van een contract in hoofde van de medecontractant, en geen schuldvorderingen of boetes die ontstaan, bijvoorbeeld uit het miskennen van auteursrecht en IP.

Aangezien er geen verhouding werkgever-werknemer bestaat is de vrijwilliger in principe zelf verantwoordelijk voor alle schade die hij aanricht aan derden en kan de organisatie niet aansprakelijk worden gesteld.

De Vrijwilligerswet en het decreet Vrijwilligerswerk scheppen het wetgevend kader en hebben beide als doel de vrijwilligers te beschermen.

De verzekering BA vrijwilligers is een verzekering die verplicht is op basis van de Vrijwilligerswet. Dit is van toepassing op de volgende organisaties:

• Alle private en publieke rechtspersonen die onder de vrijwilligerswet vallen;
• Een aantal feitelijke verenigingen, namelijk die afhangen van een koepelorganisatie of zij die betaald personeel tewerkstellen;
• Koepelverenigingen met lokale afdelingen die als feitelijke verenigingen werken.

Deze verzekering dekt alle schade die een vrijwilliger zou aanrichten ten aanzien van een derde tijdens de uitoefening van de vrijwillige arbeid. Mogelijks is deze verzekering inbegrepen in de algemene verzekering BA van de vereniging.

Deze verplichte verzekering BA-vrijwilligers betreft geen verzekering van de lichamelijke en materiële schade geleden door vrijwilligers bij ongevallen tijdens de uitvoering van het vrijwilligerswerk of op weg naar en van het vrijwilligerswerk of beroepsziekten en besmetting. Deze verzekering is facultatief, maar wel aangewezen.

Het decreet Vrijwilligerswerk gaat een stapje verder:

Organisaties die erkend zijn als autonome vrijwilligersorganisaties onder het Vlaams Decreet Vrijwilligerswerk binnen Welzijn krijgen middelen voor hun eigen vrijwilligersverzekering. Als je als organisatie hieronder valt, dan moeten de volgende aspecten worden verzekerd: 

• BA van de organisatie;
• BA van elke vrijwilliger voor schade, toegebracht aan de organisatie, aan andere vrijwilligers, aan de hulpvrager of aan derden tijdens de uitvoering van het vrijwilligerswerk of op de weg naar en van het vrijwilligerswerk;
• de lichamelijke en materiële schade, geleden door vrijwilligers bij ongevallen tijdens de uitvoering van het vrijwilligerswerk of op weg naar en van het vrijwillgerswerk; beroepsziekten en besmetting.

Tip: 
Je doet er goed aan na te kijken of jouw organisatie in aanmerking kan komen voor een erkenning via het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk voor een gratis Vrijwilligersverzekering. Concreet houdt dit in dat jouw organisatie recht heeft op een dekking van 1000 vrijwilligersuren per 12 maanden. 
 

Personen die werken op basis van een AKV zijn in principe van deze dekking BA-vrijwilligers uitgesloten. Zij zijn immers geen vrijwilligers. Daarenboven is er ook geen werkgever-werknemer verhouding waardoor de arbeidsongevallenverzekering ook niet van toepassing is. 

De opdrachtgever kan er wel voor kiezen om hen te verzekeren tegen persoonlijke ongevallen, maar is daar wettelijk niet toe verplicht. Het is mogelijk dat de verzekeraar op vraag van de organisatie/onderneming de dekking uitbreidt naar personen die met AKV werken. Dit staat dan expliciet in de polis vermeld op hun vraag. Dit is geen recht van de verzekerde of plicht van de verzekeraar. Dit gebeurt louter op basis van onderhandeling.
 

Elke bestuurder of bedrijfsleider die in uitvoering van zijn opdracht een fout begaat, die schade toebrengt aan de vennootschap of vereniging of andere benadeelden, kan hiervoor persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. Een verzekering bestuurdersaansprakelijkheid dekt volgende fouten:

1. Een contractuele aansprakelijkheid waarbij het belang van de vennootschap of vereniging geschaad is door een fout op bestuursvlak. De claim kan hier ook komen van een belanghebbende binnen de vennootschap of vereniging 
2. Een onrechtmatige daad zoals het overtreden van een wettelijke bepaling of een onzorgvuldigheid. Dit betreft een extra-contractuele aansprakelijkheid waarbij iedereen die zich benadeeld voelt een claim kan indienen tegen de bestuurder.
3. Inbreuken op de statuten of op de wetgeving op handelsvennootschappen. Hier spreken we over een hoofdelijke aansprakelijkheid wat betekent dat andere bestuurders aangesproken kunnen worden voor inbreuken begaan door een bestuurder. Ook hier kan elke benadeelde partij een claim indienen, maar kan jij zelf ook opdraaien voor de fouten van anderen.
    

Opgelet: De uitsluiting van dekking kan in de polissen bij de verschillende maatschappijen erg verschillen en we raden je dan ook aan deze goed door te nemen. De klassieke uitsluitingen zijn o.a.: lichamelijke en materiële schade, beroepsaansprakelijkheid, fraude en opzettelijke schade, boetes en penaliteiten, bestaande vorderingen, milieuschade …

De dekking geldt alleen voor de personen die als dusdanig zijn opgegeven aan de verzekeringsmaatschappij. Dus vergeet dit bij een bestuurswissel niet aan te passen.
 

Dit is een wettelijk verplichte verzekering, sedert de invoering van het begrip ‘objectieve aansprakelijkheid’ na de Switel-brand.

Derden die schade lijden, veroorzaakt door brand of ontploffing in een inrichting die voor het publiek toegankelijk is, kunnen de uitbater van deze inrichting steeds verantwoordelijk kunnen stellen voor de geleden schade zonder dat zij een fout moeten bewijzen in hoofde van deze uitbater.

De uitbater van een dergelijke inrichting zal dus altijd verplicht zijn de door derden geleden lichamelijke en stoffelijke schade te vergoeden, zelfs als hij geen enkele fout heeft begaan waardoor de brand of de ontploffing is ontstaan.

De verzekerde kapitalen die bij wet zijn opgelegd zijn heel hoog en bedragen € 15.000.000 voor de lichamelijke schade per schadegeval en € 750.000 voor de stoffelijke schade per schadegeval.

De verzekeringsmaatschappij levert hiervoor een verzekeringsattest af dat overgemaakt moet worden aan de burgemeester.

In de brede cultuursector vallen volgende inrichtingen onder toepassing van deze wet:

• Cabarets en circussen
• Handelsbeurzen en tentoonstellingszalen
• Bioscopen en theaters
• Culturele centra
• Polyvalente zalen voor onder meer voorstellingen, openbare vergaderingen en sportmanifestaties
• Gesloten kermisinstallaties waarvan de totale voor het publiek toegankelijke oppervlakte ten minste 100 m2 bedraagt
• Opblaasbare structuren
• Handelsgalerijen waarvan de totale voor het publiek toegankelijke oppervlakte gelijk is aan of groter is dan 1.000 m2 
• Inrichtingen voor onderwijs en beroepsopleiding
• Kantoorgebouwen met een totale voor het publiek toegankelijke oppervlakte van minstens 500 m2
• Dancings, discotheken en alle openbare gelegenheden waar gedanst wordt 
• Restaurants, frituren en drankgelegenheden, met publieksruimte van minstens 50 m2. 
• Hotels en gastenverblijven met ten minste 4 kamers en die ten minste 10 gasten kunnen ontvangen
• Kleinhandel met verkoopruimte en aanpalende opslagruimte met een totale oppervlakte van minstens 1.000 m2
   

Deze polis dekt de burgerlijke aansprakelijkheid die ten laste kan vallen van de organisatoren van diverse manifestaties voor materiële schade veroorzaakt aan de in gebruik genomen of gehuurde lokalen (ongeacht de duur) en aan hun inhoud. Uitgezonderd de schade die voortkomt uit water, brand of ontploffing.

Het betreft hier zowel “vrijwillige” als “onvrijwillige” schade, waarbij de verzekeraar het recht heeft zich te verhalen op diegene die de schade heeft veroorzaakt. Deze schade kan zowel veroorzaakt zijn door werknemers of vrijwilligers, als door bezoekers.
Deze verzekering kan contractueel worden opgelegd.