Onze consulente Lydia Vandam vat ons event Cultuurzaken samen in 8 key takeaways. Voor ze aan de slag ging bij Cultuurloket, was ze 17 jaar actief als fondsenwerver. Eerst bij BOZAR, nadien bij museum M Leuven. Lees hier hoe zij Cultuurzaken ervaarde.  

Durf jij al te vragen?

— Verslag door Lydia Vandam

Ik neem jullie even terug mee naar donderdag 27 oktober, een zonnige nazomerdag in Brussel. In de creatieve hub La Vallée gonst het van de bedrijvigheid op de eerste editie van het uitverkochte Cultuurzaken. Bijna 200 cultuurwerkers en experten ontmoeten elkaar en delen kennis, tips en inspiratie over fondsenwerving. Mijn oude vrees dat fondsenwerving nog steeds een ondergeschoven kindje is in de culturele sector blijkt onterecht. De interesse is er wel degelijk, omdat het moet of omdat het kan. Vanuit mijn fondsenwervershart kan ik dat alleen maar toejuichen. Want er is werk op de plank.  

Nochtans stellen de onderzoekers van HOGENT in hun keynote dat de Vlaming vrijgevig is. Dat een derde van de schenkers cultuur belangrijk vindt. Hoe is het dan mogelijk dat er niet meer gegeven wordt? Simpel: mensen geven niet omdat het niet gevraagd wordt. Of omdat ze zich niet aangesproken voelen.  

De sprekers op Cultuurzaken maken duidelijk dat fondsenwerving een complex samenspel is van vragen en geven. Werven en behouden. Je impact vertalen naar buiten vanuit een brede gedragenheid vanbinnen. Met andere woorden: fondsenwerving is geen kunst. Fondsenwerving is werken. Het is een vak op zich dat de nodige sérieux verdient. Maar het goede nieuws is dat je het kan leren.  

  1. Fondsenwerving is samenwerken. Luc Delrue, secretaris-generaal van het departement CJM, roept op om samen te werken. De cultuursector, met grote en kleine spelers, kan nog veel van elkaar leren. Zijn we dan geen concurrenten van elkaar? Mijn ervaring is dat elke organisatie een uniek verhaal heeft met een eigen achterban om aan te spreken. Jouw fondsenwervingsstrategie weerspiegelt in het beste geval het DNA van jouw organisatie. Sterker nog: alleen als we als sector meer met z’n allen durven vragen, creëren we bij het publiek ook de goesting om te geven.  
  2. Fondsenwerven is strategie. Volgens Joke en Ann-Sophie van HOGENT zijn we als sector optimistisch om meer inkomsten uit fondsenwerving te halen in de toekomst. Maar organisaties met een strategische aanpak boeken de meeste successen. Een strategie hebben biedt een rustpunt in de organisatie, waarbij we keuzes maken over wat we niet gaan doen en focussen op wat we wel gaan doen. Een mooie plus is dat het ook zorgt voor een hogere waardering voor de job als fondsenwerver en voor een vlottere samenwerking met collega’s, vrijwilligers en directie. Een wijze les: start eerst met de fundamenten alvorens je geld vraagt. Maak geven eenvoudig. 
  3. Fondsenwerving is wederkerigheid. “Het draait om relaties,” start Helleke van den Braber haar keynote. En als cultuurorganisatie heb je een ongelofelijke troef in handen doordat je al een warme band hebt met het publiek. De kunst is niet alleen om de vraag goed te stellen, maar ook goed te weten in welke rol je de gever ziet. Als een redder in nood of een hoeder van de groei? Wees je ook bewust van de verhaalkracht over deze unieke relatie. Dat verhaal gaat over weten wat je waard bent en de gever helpen om iemand te zijn die goed doet en een groot hart heeft voor de goede zaak.  
  4. Fondsenwerving is je impact benoemen. Een boeiend panelgesprek met fondsenwervers Béatrice Best, Melanie Coisne en Els De Clercq van Impact Together Fonds en Marie Vanwingh van Cera. Ik onthoud dat het waardevol kan zijn om je impact als cultuurorganisatie te meten. Om je missie te vertalen naar een verhaal dat aansluiting vindt bij bedrijven en private stichtingen. Zoals bijvoorbeeld wanneer je organisatie bijdraagt aan inclusie en aan het welzijn van een gemeenschap. Het gaat er niet om dat je extra projecten initieert om geld te vinden, maar om je bestaande impact te vertalen naar de doelen van het bedrijfsleven.
  5. Fondsenwerving is kiezen waar je voor staat. “Als je niet kiest, dan blijf je vaag,” zegt Peter Verbaas van Charistar. Dit slaat zowel op de missie, visie en waarden van de organisatie, als op de fondsenwervingsaanpak. Je kiest een helder verhaal, op maat van je doelgroep, die past bij de draagkracht van je organisatie.  
  6. Fondsenwerving draait niet om jou. Volgens Guido Everaert moet je er eerst voor zorgen dat mensen luisteren. We focussen te veel op informatie overdragen. Maar je moet eerst een connectie maken met je luisteraar. Anders komt je boodschap niet over. De essentie is: ken je publiek, weet wat hen raakt en bezighoudt. En verwerk dit in je verhaal om connectie te maken. Shoot for the heart, capture the mind and make them smile.   
  7. Fondsenwerving is complementariteit. Is fondsenwerving in jouw organisatie een lust of last? Als ervaren fondsenwerver weet Jeroen Brugge van Strategies and Leaders als geen ander dat een geslaagde fondsenwerving vraagt om een gedragenheid binnen de organisatie. De betrokkenheid van de directie is cruciaal om een positieve vibe te installeren met fondsenwerving als motor voor ontwikkeling. Met realistische doelen. De complementariteit bestaat eruit dat je elkaar nodig hebt binnen een organisatie: de fondsenwerver en alle andere collega’s die samenwerken voor hetzelfde hogere doel.  
  8. Fondsenwerving is je publiek graag zien. Hoewel datasystemen belangrijk zijn in een fondsenwervingsstrategie, draait het volgens Ilja De Coster – alweer – om relaties. Leer je publiek kennen. Nodig hen uit op activiteiten. Vraag feedback. Onderhoud het contact. Als je je publiek kent, is het mogelijk om hen te segmenteren volgens hun interesses en passies. Op die manier kan je je communicatie aanpassen op maat van je publiek en verhoog je de geefkans.  

De onderliggende boodschap van alle sprekers? Bouw een relatie op met je publiek en durf te vragen. Ik eindig graag met de woorden van mijn directeur Maarten Quaghebeur: “Ik droom persoonlijk van een cultuursector die niet bedelt maar aanbiedt. Een sector van gevers van cultuur aan gevers voor cultuur. Een beweging van durfvragers en durfgevers.”

0