Het werk dat je wil gebruiken is beschermd en je hebt toestemming nodig om te doen wat je ermee wil doen. Dan is de vraag: hoe ga je te werk om die toestemming te krijgen. Dat zal ervan afhangen wat je wil gebruiken en waarvoor. 

Laatst gewijzigd: 31/01/2022 - 15:40

Voorbeeld: contract licentie bestaand werk

Voorbeelddocumenten

Muziek

Je moet een onderscheid maken tussen het gebruik van de compositie en de tekst en het gebruik van een muziekopname. Op de website van mediarte vind je enkele nuttige video's terug over het gebruik van muziek in audiovisuele producties.

Compositie en tekst

Composities en teksten kunnen beschermd zijn door het auteursrecht.   

Meestal, maar niet altijd, zijn de auteurs en componisten aangesloten bij Sabam (of bij een buitenlandse auteursvereniging die Sabam in België vertegenwoordigt). Sabam heeft samen met Playright  (uitvoerende kunstenaars) en Simim (producenten van muziekopnames) het platform Unisono opgericht om hun rechten te regelen. 

Vaak hebben auteurs en componisten ook rechten overgedragen aan een uitgever.   

In de catalogus van Sabam  kun je nakijken of Sabam de rechten beheert en of het nummer uitgegeven is. Je vindt er ook de contactgegevens van de uitgever. De uitgever (of publisher) vind je ook terug op albums na de ©.  

Wie je moet contacteren om de auteursrechten te regelen, hangt ervan af wat je met de composities en teksten wil doen. Bijvoorbeeld:  

  • een concert organiseren: Unisono  
  • een album uitbrengen: Unisono  
  • muziek in een dans- of toneelvoorstelling gebruiken: Unisono (én, volgens de regels van Sabam, de uitgever (of auteur))  
  • muziek in een audiovisuele productie gebruiken: uitgever  
  • muziek bewerken of vertalen: uitgever  
  • muziek tijdens feesten of, evenementen, in horecazaken, winkels, …: Unisono

Op de site van Unisono vind je tarieven en informatie over het uitbrengen van albums, het gebruik van muziek in films enz. Je vindt er ook een “Voorafgaande verklaring van niet-gebruik van het door Sabam vertegenwoordigde repertoire”. Die verklaring kun je Unisono bezorgen als je bijvoorbeeld een evenement organiseert met muziek van componisten wier rechten niet beheerd worden door Sabam. Door Unisono deze verklaring te bezorgen vóór het evenement plaatsvindt, vermijd je complicaties achteraf.   

Informatie over het gebruik van muziek in dans- en toneelvoorstellingen vind je hier

Als de auteur of componist niet aangesloten is bij een auteursvereniging en geen uitgavecontract gesloten heeft, moet je de rechten rechtstreeks met hem of haar regelen. Informatie over licentiecontracten met auteurs vind je hier.  

Uitgevers en auteurs en componisten hebben een “exclusief recht”. In tegenstelling tot Sabam, kunnen ze naar eigen goeddunken een toelating geven of weigeren. Ze hebben ook geen vaste tarieven. De vergoeding is een kwestie van onderhandeling. Daarom is het van belang om de uitgever zo snel  mogelijk te contacteren als je bijvoorbeeld muziek wil gebruiken in een audiovisuele productie, en daar niet mee te wachten tot de productie afgewerkt is. Het zou immers kunnen dat je geen toelating krijgt of dat de muziek te duur is, en dat je de muziek eraf moet halen.  

  
Muziekopnames  

Muziekopnames kunnen, behalve door het auteursrecht (zie hierboven), beschermd zijn door naburige rechten van de muzikanten en de producenten van de opnames.  

Zoals Sabam auteursrechten beheert, beheert Playright  rechten van uitvoerende kunstenaars (muzikanten, acteurs enz.) en beheert Simim rechten van producenten van muziekopnames. Sabam heeft samen met Playright  en Simim het platform Unisono opgericht om hun rechten te regelen. 

Om muziekopnames te gebruiken, moet je meestal auteursrechten én naburige rechten regelen.   

Vaak hebben muzikanten die meespelen op muziekopnames hun rechten overgedragen aan de producent van de opnames. De producent vind je terug op albums na de (P). 

Naburige rechten moet je meestal regelen via Unisono of met de producent.   

Wie je moet contacteren, hangt ervan af wat je met de opnames wil doen. Bijvoorbeeld:  

  • een album uitbrengen: producent  
  • opnames in een dans- of toneelvoorstelling gebruiken: Unisono  
  • opnames in een audiovisuele productie gebruiken: producent  
  • bewerken: producent  
  • feesten, evenementen, horeca, winkels: Unisono    

Je vindt de tarieven van Unisono op haar site.  

Als de muzikant zijn of haar rechten niet overgedragen heeft aan de producent, zal de producent je doorsturen naar de muzikant. Informatie over licentiecontracten met artiesten vind je hier.   

Audiovisueel werk

Als je een film wil vertonen, heb je in de eerste plaats de toelating nodig van de producent of van de distributeur (Bevrijdingsfilms, Belga, Cinéart, …). De rechten voor de filmmuziek regel je via Unisono

Om een film te bewerken (remake, sequel, bewerking naar boek, strip of toneelstuk, …) heb je de toelating nodig van de auteurs, tenzij ze het recht om de film te bewerken overgedragen hebben aan de producent. In de praktijk contacteer je best de producent, die indien nodig het akkoord van de auteurs zal vragen.  

Als je een (fragment van een) film wil gebruiken in een andere film, in een kunstwerk, in een muziekopname enz., heb je de toelating nodig van de auteurs, de acteurs die meespelen in het fragment dat je wil gebruiken en van de producent. Misschien hebben de auteurs en de acteurs het recht om fragmenten te gebruiken in andere producties overgedragen aan de producent. In de praktijk contacteer je best de producent, die indien nodig het akkoord van de auteurs en de acteurs zal vragen. 

Teksten

Auteurs van teksten kunnen aangesloten zijn bij een auteursvereniging (Sabam, deAuteursJAM (Journalisten Auteurs Maatschappij) of een buitenlandse auteursvereniging die Sabam, deAuteurs of JAM in België vertegenwoordigt). Om dat na te kijken kun je wat Sabam betreft zoeken in haar catalogus. JAM en deAuteurs kun je contacteren om te weten of een schrijver zich bij hen aangesloten heeft. 

Vaak hebben auteurs van teksten ook contracten gesloten voor de uitgave van hun teksten. Hier is het modelcontract voor literaire uitgave, overeengekomen tussen de Vlaamse Auteurs Vereniging (VAV) en de Groep Algemene Uitgevers (GAU). 

Laatst gewijzigd: 07/01/2020 - 12:38

Modelcontract voor literaire uitgave

Bescherming van je creatie

Voorbeelddocumenten

Meestal moet je de auteursvereniging of de uitgever contacteren. Het hangt ervan af wat je met de tekst wil doen. Bijvoorbeeld: 

  • voordracht: auteursvereniging of uitgever  
  • publicatie: auteursvereniging of uitgever  
  • internet: auteursvereniging of uitgever  
  • bewerking (naar toneel, verfilming, …): uitgever  
  • gebruik (van fragmenten) in muziek, toneel, film, in andere teksten, …: uitgever  

Je vindt de tarieven van Unisono, deAuteurs en JAM op hun site. 

Als de auteur niet aangesloten is bij een auteursvereniging en geen uitgavecontract gesloten heeft, moet je de rechten rechtstreeks met de auteur regelen. Informatie over licentiecontracten met auteurs vind je hier

Werken van beeldende kunst en foto’s

Beeldend kunstenaars en fotografen kunnen aangesloten zijn bij een auteursvereniging (Sabam, Sofam, JAM, of een buitenlandse auteursvereniging die Sabam, Sofam of JAM in België vertegenwoordigt). Om dat na te kijken kun je wat Sabam betreft zoeken in haar catalogus. JAM en deAuteurs kun je contacteren om te weten of een kunstenaar of fotograaf zich bij hen aangesloten heeft. 

Wanneer je werk wil gebruiken van een kunstenaar of fotograaf die aangesloten is bij een auteursvereniging, kun je zijn auteursvereniging contacteren of rechtstreeks contact opnemen met de kunstenaar of fotograaf. In het laatste geval zal de kunstenaar of fotograaf beslissen of hij je doorstuurt naar zijn vereniging of de rechten zelf regelt. 

Informatie over licentiecontracten met auteurs vind je hier.

Op de site van Tracks vind je modellen van contracten met fotografen.

Laatst gewijzigd: 03/12/2021 - 15:11

Overeenkomst creatie beeldend werk en licentie

Bescherming van je creatie

Voorbeelddocumenten

Theater, dans en muziekdramatische werken

Auteurs van toneelstukken, van muziekdramatische werken en choreografen kunnen aangesloten zijn bij een auteursvereniging (Sabam, deAuteurs of een buitenlandse auteursvereniging die Sabam of deAuteurs in België vertegenwoordigt). Het is ook mogelijk dat de rechten beheerd worden door Almo of Toneelfonds Janssens, of door een uitgever. Om dat na te kijken kun je zoeken in de catalogus van Sabam en van Toneelfonds Janssens. ALMO en deAuteurs kun je contacteren voor informatie over hun repertoire.  

Als je een toneelstuk, een dansvoorstelling of een muziekdramatisch werk wil opvoeren, moet je de rechten regelen met de organisatie die de rechten van de auteur beheert. Of rechtstreeks met de auteur, als hij zijn rechten zelf beheert. 

Als je een toneelstuk wil bewerken (verfilming, roman, …), zul je de auteur of zijn uitgever moeten contacteren. 

Informatie over licentiecontracten met auteurs vind je hier. Op de site ven deAuteurs vind je een model van een contract voor de bestelling van een theatertekst met licentie.

1