Je hebt een onderscheid tussen de private stichting en de stichting van openbaar nut. 

 

Private stichting 

Stichting van openbaar nut 

Erkenning 

 

Erkend door de minister van Justitie (via KB)

Oprichting Authentieke akte Authentieke akte en na erkenning via KB

Doel 

Belangeloos doel 

Een levensbeschouwelijk, religieus, filantropisch, wetenschappelijk, artistiek, pedagogisch of cultureel werk realiseren 

Geen minimumvermogen, wel inbreng van vermogen 

Een minimumvermogen is niet vereist, wel de inbreng van een vermogen waarmee de stichting haar activiteiten kan verrichten. Aandelen of winstuitkeringen zijn niet mogelijk. Wel mag de stichting derden vergoeden voor doelgerichte prestaties. 

Naast de inbreng kan het resterende gedeelte van het stichtingsvermogen gevormd worden door schenkingen van andere personen, door overheidssubsidies of door inkomsten uit eventuele commerciële activiteiten die de stichting na haar oprichting ontwikkelt. Schenkingen zijn wel onderworpen aan registratierechten. 

De plaats van de schenking bepaalt welk gewest bevoegd is om registratierechten te heffen en welke tarieven van toepassing zijn. Het is de fiscale woonplaats in België van de schenker die aldus bepaalt welk tarief toepasselijk is. 

Voor schenkingen aan private stichtingen in Vlaanderen bedragen deze registratierechten steeds 5,5 % van de waarde van de schenking.

Bij schenkingen aan stichtingen van openbaar nut geldt een tarief aan registratierechten van 6,6% voor schenkingen die worden gelokaliseerd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voor private stichtingen bedragen de registratierechten in Brussel 7 %.

Op deze tarieven wordt een uitzondering gemaakt in geval van een schenking van een non-profit organisatie (NPO, waaronder een VZW of een stichting), aan een andere NPO. Voor dergelijke “inbrengen om niet” tussen non-profit organisaties geldt een vast tarief van 100 EUR. Inbrengen om niet tussen NPO’s onderling zijn aldus veel voordeliger dan schenkingen van een andere rechtspersoon of natuurlijke persoon aan een NPO. 

Bestuur 

Het bestuur is in handen van een of meer bestuurders. Zij kunnen alle handelingen stellen om het doel van de stichting te realiseren. Naast een bestuurder kan er ook een dagelijks bestuurder zijn. Aangezien de wetgeving hier niet in voorziet, vermelden de statuten best de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders. Zo kunnen de statuten bepalen dat ieder opengevallen bestuurdersmandaat zal worden ingevuld door middel van coöptatie, namelijk via aanduiding door de overblijvende bestuurder(s). Ook kan de bevoegdheid tot benoeming en/of afzetting van bestuurders worden toevertrouwd aan de stichter(s) of aan een andere derde. 

De bevoegde ondernemingsrechtbank kan de afzetting van de bestuurders uitspreken wanneer 1) de bestuurder kennelijk nalatig is bij de uitoefening van zijn mandaat, 2) de bestuurder de verplichtingen opgelegd door de statuten of de wet niet respecteert of 3) de bestuurder de goederen van de stichting aanwendt in strijd met hun bestemming of voor een doel in strijd met de statuten, de wet of de openbare orde. De rechtbank zal dan nieuwe bestuurders benoemen met naleving van de statuten. 

Beslissingen van het bestuursorgaan van een stichting worden bij consensus genomen. Bij gebrek aan consensus kunnen zij bij meerderheid stemmen. 

Een stichting heeft geen algemene vergadering. De controle op het bestuursorgaan door een ander vrij op te richten orgaan kan in de statuten uitgewerkt worden. Bij gebrek aan algemene vergadering zal het bestuur de jaarrekening goedkeuren en neerleggen bij de ondernemingsrechtbank.

Aansprakelijkheid 

De bestuurders handelen in naam en voor rekening van de stichting. Alleen bij bestuurdersfouten kan het privévermogen van de bestuurder in kwestie worden aangesproken. 

Patrimoniumtaks Ja Nee

Voorbeelden 

De erfgenamen van een kunstenaar die via een private stichting het patrimonium van die kunstenaar beheren. 

De Koning Boudewijnstichting is een stichting van openbaar nut die op duurzame wijze bijdraagt tot meer rechtvaardigheid, democratie en respect voor diversiteit. 

 

Oprichten

Private stichting 

Voor een private stichting gelden dezelfde oprichtingsformaliteiten als voor een BV, CV of NV zonder dat er een financieel plan moet worden opgesteld. Een stichting kan opgericht worden via authentieke akte of bij testament. De private stichting verwerft rechtspersoonlijkheid op de dag dat haar statuten en documenten met de benoeming van de bestuurders worden neergelegd op de griffie van de ondernemingsrechtbank (via een formulier I

Statuten 

De stichters genieten over een grote vrijheid bij het bepalen van de inhoud van de statuten. Een aantal elementen moeten verplicht vermeld worden in de statuten: 

  • naam en aanduiding gewest waar de stichting gevestigd is 
  • een precieze omschrijving van belangeloos doel en van de activiteiten van de stichting 
  • de wijze waarop de bestuurders benoemd worden en de duur van het mandaat 
  • de eventueel wijze waarop vertegenwoordiger(s) en dagelijks bestuurder(s) benoemd worden en de wijze waarop hun ambt beëindigd wordt; 
  • de voorwaarden voor een statutenwijziging 
  • het belangeloos doel waaraan de stichting haar vermogen stort bij ontbinding; 

Stichting van openbaar nut 

Om een stichting van openbaar nut op te richten, moeten de oprichters eerst een erkenningsprocedure opstarten bij de FOD Justitie. Pas na haar erkenning kan de oprichtingsakte neergelegd worden bij de griffie van de ondernemingsrechtbank. 

1