Een vzw is een samenwerking tussen natuurlijke personen of rechtspersonen die een belangeloos doel nastreven.

Belangeloos doel

Het doel van de vzw is belangeloos en kan van wetenschappelijke, culturele, sociale, humanitaire, of sportieve aard zijn. Een vzw mag alle (economische) activiteiten uitoefenen om dit doel te bereiken. Deze activiteiten staan duidelijk omschreven in de statuten. 

Opgelet

Als de fiscus oordeelt dat de economische activiteiten van de vzw niet in verhouding staan tot het bereiken van het belangeloos doel, dan kunnen de inkomsten onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting

De fiscus beoordeelt het volledige plaatje en onderzoekt hoe een vzw activiteiten organiseert en beheert: op welke manier reclame voeren, welke verkoopmethoden gebruiken, hoe verloopt de financiering van activiteiten en hoeveel personeel aangeworven. 

Minimumkapitaal

Je hebt geen minimumkapitaal nodig om een vzw op te richten. Met de opbrengsten uit activiteiten kan de vzw nieuwe projecten financieren om het belangeloos doel te blijven realiseren. De winsten mogen binnen een vzw niet uitgekeerd worden aan de leden.

Leden

Een vzw heeft stichtende en werkende leden. Sommige vzw's hebben ook toegetreden leden.

We onderscheiden volgende soorten leden: 

  • De stichtende leden zijn de oprichters van de vzw. De stichtende leden staan vermeld in de oprichtingsakte van de vzw. Deze leden zijn meteen ook de eerste werkende leden van de algemene vergadering. 
  • De werkende leden maken deel uit van de algemene vergadering. De statuten beschrijven de voorwaarden om als werkend lid toe of uit te treden. Werkende leden hebben stemrecht op de algemene vergadering. Ze beslissen autonoom volgens de bevoegdheden die ze krijgen door de wet of de statuten. De vzw houdt een ledenregister bij op haar maatschappelijke zetel waarin de werkende leden staan opgesomd. Dit register kan in de vorm van een excel- of word-document. Je kan een model van een ledenregister vinden in onze documenten.
  • De toegetreden leden nemen deel aan de activiteiten van de vzw of gebruiken de faciliteiten van de vzw, eventueel na betaling van lidgeld. Toegetreden leden hebben geen stemrecht op de algemene vergadering. De vzw somt de rechten en plichten van de toegetreden leden op in haar statuten.

Voorbeeld

Sofi en Ish richten een dansschool op: 'vzw Move'. De dansschool heeft 10 dansers, die lid zijn van de dansschool. Alle 10 betalen ze lidgeld om de faciliteiten van de dansschool (zoals de danszaal) te kunnen gebruiken. Na een paar maand voegt Luca zich bij Sofi en Ish, en neemt hij ook deel aan de algemene vergadering. 

Leden van 'vzw Move':

  • Stichtende leden: Sofi en Ish
  • Werkende leden: Sofi, Ish en Luca
  • Toegetreden leden: de 10 dansers die lidgeld betalen

Elk lid is vrij om uit de vereniging te treden door een ontslag aan te bieden aan het bestuursorgaan (of op de manier zoals bepaald in de statuten). Een lid dat zijn bijdrage niet betaalt, kan geacht worden ontslag te nemen als de statuten dit omschrijven. De statuten kunnen nog andere situaties vermelden waarin een lid geacht wordt ontslag te geven.

Naast de vaste leden, kan een vzw ook vrijwilligers inschakelen. De onkosten van een vrijwilliger kunnen door de vzw gedekt worden. Kom hier alles te weten over de vrijwilligersvergoeding. Enkele belangrijke zaken om rekening mee te houden:

  • De vzw houdt een “nominatieve lijst” bij, waarin per kalenderjaar voor elke vrijwilliger de toegekende kostenvergoedingen staan. Deze lijst moet je kunnen voorleggen aan de Inspectie van de RSZ. Je vindt een model op de site van het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk.
  • De vzw verzekert haar vrijwilligers. Zie de link hieronder voor meer info.
  • De vzw informeert haar leden over de samenstelling en werking van de vzw.

Organen

De verplichte organen van een vzw zijn de algemene vergadering en het bestuursorgaan. Zij besturen en vertegenwoordigen de vzw. Daarnaast kan een vzw ook (een) dagelijks bestuurder(s) of vertegenwoordiger(s) hebben. 

In principe telt het bestuursorgaan minstens drie bestuurders. Alleen als de algemene vergadering twee leden telt, kan het bestuursorgaan ook uit twee bestuurders bestaan. In dat geval heeft de voorzitter geen doorslaggevende stem.

De algemene vergadering

  1. Bevoegdheden

    De AV oefent de bevoegdheden uit die de wet en de statuten haar toekennen. De werkende leden nemen deel aan deze vergaderingen. Volgens de wet heeft de algemene vergadering de bevoegdheid om: 

    • de statuten te wijzigen; 

    • bestuurders en een commissaris te benoemen, hun ambt te beëindigen en ze te bezoldigen; 

    • kwijting te verlenen aan de bestuurders en de commissaris; 

    • de jaarrekening en de begroting goed te keuren; 
      de vereniging te ontbinden; 

    • een lid uit te sluiten; 

    • een vzw om te zetten in een ivzw, een CV erkend als sociale onderneming of een erkende CVSO; 

    • de vzw vlot te reorganiseren door de procedure 'inbreng om niet' toe te laten, bijvoorbeeld om een afdeling van een vereniging over te nemen; 

    • andere zaken uit te voeren, bepaald in de wet of in de statuten. 

      De statuten kunnen bijkomende bevoegdheden aan de algemene vergadering opdragen waarvoor een beslissing van de algemene vergadering vereist is.   

  2. Samenkomen

    De algemene vergadering komt samen, zodra de wet of de statuten dit vereisen of zodra een vijfde van de leden dit vraagt. 
     
    • Aantal verplichte algemene vergaderingen
      De AV moet minstens eenmaal per jaar vergaderen om de jaarrekening en de begroting opgemaakt door het bestuursorgaan goed te keuren en kwijting aan de bestuurders te verlenen. De wet voorziet dat de algemene vergadering de jaarrekening en begroting binnen de 6 maanden na het afsluiten van het boekjaar moet goedkeuren.
       
    • Agenda algemene vergadering
      De agenda van een AV wordt minstens vijftien dagen op voorhand gecommuniceerd aan de leden, bestuurders en eventueel de commissaris (vroeger was dit minstens acht dagen). Opgelet: de AV kan in principe enkel geldig beslissen over zaken die op de agenda staan. Als je binnen de AV toch iets wilt beslissen dat niet op de agenda werd aangekondigd, dan kan dit enkel als alle leden aanwezig of vertegenwoordigd zijn en de beslissing door iedereen goedgekeurd worden (= eenparigheid van stemmen).
       
  3. Beslissingen
     
    • Stemrecht
      In principe heeft elk lid gelijk stemrecht maar de statuten kunnen hiervan afwijken. 
       
    • Meerderheid
      Beslissingen van de algemene vergadering worden bij meerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde stemmen genomen. De statuten of de wet kunnen hiervan afwijken. Werkende leden kunnen zich ook laten vertegenwoordigen op de algemene vergadering door andere leden of, indien de statuten dit toelaten, door derden die geen lid zijn van de algemene vergadering. In de statuten wordt de regeling om zich te laten vertegenwoordigen uitgeschreven.  
       
    • Statutenwijziging
      Voor een statutenwijziging moet 2/3e van de leden aanwezig zijn. Bij gebrek hieraan wordt een tweede oproep gelanceerd. De beslissing om de statuten te wijzigen wordt bovendien genomen met een 2/3e meerderheid van de aanwezige stemmen. Onthoudingen tellen niet mee (ook niet als tegenstem). Om het voorwerp of het belangeloos doel van de vzw te wijzigen is een 4/5e meerderheid nodig. 
       
    • Notulen
      De beslissingen van de algemene vergadering worden neergeschreven in notulen en bijgehouden op de zetel van de vzw. Alle leden hebben het recht om deze notulen te raadplegen. De statuten omschrijven de wijze van bekendmaking van het verslag van de AV (bij mail, per brief…).

Het bestuursorgaan

  1. Bevoegdheden
    Het bestuursorgaan oefent de overige bevoegdheden uit. Namelijk alle handelingen waarvoor de algemene vergadering niet bevoegd is en die het doel van de vzw ten goede komen. In de praktijk zijn dit oa. afspraken met leveranciers, de subsidiërende overheid of verzekeraars. Hiervoor kan een vzw personeel in dienst nemen en één of meer dagelijks bestuurders of vertegenwoordigers aanduiden. 

  2. Samenkomen
    Het bestuursorgaan stelt jaarlijks de jaarrekening en de begroting van de vzw op, die de algemene vergadering daarna goedkeurt. In principe volstaat één vergadering per jaar waarop dit wordt beslist. In het kader van een goed bestuur komt het bestuursorgaan meerdere keren per jaar samen om haar bevoegdheden uit te oefenen. Als de jaarrekening of begroting niet werd goedgekeurd, roept het bestuur een nieuwe AV samen met een vernieuwde versie van die stukken.

  3. Beslissingen
    Het bestuursorgaan beslist in principe als college. Dit betekent dat je als bestuur een beslissing probeert te nemen waarmee alle bestuurders van het bestuursorgaan zich kunnen verzoenen. Bij gebrek aan consensus kunnen beslissingen bij meerderheid van de bestuurders genomen worden. Beslissingen worden neergeschreven in notulen en bijgehouden op de zetel van de vzw, waar alle leden het recht hebben deze notulen te raadplegen. De bijeenroeping van het bestuursorgaan wordt niet in de wet omschreven. De statuten of een intern reglement kunnen deze regeling uitwerken. In de praktijk zal de voorzitter de overige bestuurders uitnodigen. 
     
  4. Verantwoording
    Het bestuursorgaan legt jaarlijks verantwoording af aan de algemene vergadering. Die kan kwijting verlenen aan de bestuurders die hun taak naar behoren hebben uitgeoefend of hen eventueel aansprakelijk stellen. 

    Het bestuursorgaan wordt gecontroleerd door de algemene vergadering. 

Opgelet

Elke bestuurder die deel uitmaakt van het bestuursorgaan is mee verantwoordelijk voor de beslissingen die als bestuur genomen worden. Als bestuurder oefen je in feite een toezicht uit op de beslissingen van de mede-bestuurders. 

Voorbeeld

In het voorbeeld van vzw Move, zit de verdeling als volgt:

  • Sofi, Ish en Luca zitten in de algemene vergadering. Zij zijn de werkende leden en beslissen over officiële zaken zoals een statutenwijziging, goedkeuren van de jaarrekening en begroting. 
  • Bij kleine vzw's, zoals bij vzw Move, zijn de mensen in de algemene vergadering vaak ook de mensen in het bestuursorgaan*. Zo zijn Sofi, Ish en Luca niet alleen de werkende leden, maar ook de bestuurders van vzw Move. Bestuurders houden zich bezig met de uitvoerende zaken van de vzw, zoals aankoop, organisatie en personeelsadministratie. 

*Er wordt echter aangeraden dat de algemene vergadering en het bestuursorgaan gesplitst worden van elkaar en de werkende leden dus verschillen van de bestuurders. Dit omdat de controlefunctie anders wegvalt. 

Extra (niet verplichte) organen:

Vertegenwoordiger

De vzw kan een vertegenwoordiger benoemen. Dit is de oude één- of meerhandtekeningsclausule. Op die manier kan de vzw vertegenwoordigd worden door één of meerdere vertegenwoordigers. Anders dan onder de oude vzw-wet kunnen enkel bestuurders benoemd worden om de vzw te vertegenwoordigen. Tenzij in het geval van een bijzondere volmacht (zie verder).

De benoeming van een vertegenwoordiger wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en de KBO via een neerlegging bij de griffie van de ondernemingsrechtbank. 

Aan deze vertegenwoordiging kunnen beperkingen gekoppeld worden. Indien vertegenwoordigers hun bevoegdheid overschrijden*, zal de vzw deze verbintenis toch moeten nakomen (Prokura-leer), tenzij de vzw bewijst dat derden op de hoogte waren van deze bevoegdheidsbeperking. Een loutere publicatie van de bevoegdheidsbeperking in de statuten en het BS volstaat niet om de goede trouw van derden te doorbreken. 

*Bijvoorbeeld: in de statuten staat dat de bevoegdheid van de vertegenwoordiger(s) om de vzw afzonderlijk te vertegenwoordigen is beperkt tot verbintenissen van maximaal 5.000 euro. De vertegenwoordiger(s) sluit(en) een contract af voor 7.000 euro. De vzw moet deze verbintenis nakomen maar kan de bestuurder persoonlijk aansprakelijk stellen omwille van zijn bestuurdersaansprakelijkheid. 

Dagelijks bestuur

De nieuwe wetgeving laat toe om een dagelijks bestuurder aan te duiden als de statuten dit voorzien. Een dagelijks bestuurder kan beslissen over:  

  • minder belangrijke zaken (bv. aankoop van klein materiaal);  
  • spoedeisende zaken waarvoor het bestuursorgaan niet op tijd kan worden samengeroepen; 
  • dagelijkse handelingen (bv. betalen van facturen). 

Ook dagelijks bestuurders worden gepubliceerd in het BS en de KBO via een neerlegging van hun benoeming bij de griffie van de ondernemingsrechtbank. Bij het oprichten van de vzw en het neerleggen van de statuten kan de benoeming van de dagelijks bestuurders samen met de neerlegging van de statuten gepubliceerd worden. 

Bijzondere volmacht

Het bestuursorgaan kan één of meerdere personen ook belasten met een specifieke volmacht om de vzw afzonderlijk te vertegenwoordigen. Via deze volmacht kunnen ook derden die geen band hebben met de vzw de bevoegdheid krijgen om de vzw afzonderlijk te vertegenwoordigen. Enkel bijzondere volmachten die specifieke bevoegdheden aan de gevolmachtigde toekennen zijn toegelaten (bv. personeelsbeleid, boekhouding voeren, post ophalen of verzenden in naam van de vzw). Als deze gevolmachtigden hun bevoegdheid te buiten gaan is de vzw niet gehouden om deze verbintenis na te komen. 

Commissaris of bedrijfsrevisor

Enkel zeer grote vzw's benoemen een commissaris of bedrijfsrevisor. 

 

Een overzicht van de wettelijke verplichtingen van een vzw kan je terugvinden in dit document:

Laatst gewijzigd: 03/02/2022 - 11:22

Checklist wettelijke verplichtingen vzw

Tools

Statuten

De oprichters van de vzw stellen de statuten op en leggen ze neer op de griffie van de ondernemingsrechtbank. Ze bevatten de grondbeginselen van de organisatie van de vzw en alle wettelijk verplichte vermeldingen, namelijk: 

  • naam en aanduiding van het gewest waar de vzw is gevestigd; 
  • het minimum aantal leden; 
  • een precieze omschrijving van het belangeloos doel en van de activiteiten van de vzw; 
  • de voorwaarden voor toe- en uittreding van de leden; 
  • de bevoegdheden en bijeenroeping van de algemene vergadering; 
  • de wijze waarop bestuurders benoemd worden en de duur van het mandaat; 
  • de eventueel wijze waarop vertegenwoordiger(s) en dagelijks bestuurder(s) benoemd worden en de wijze waarop hun ambt beëindigd wordt; 
  • de maximum bijdrage van de leden; 
  • het belangeloos doel waaraan de vzw haar vermogen stort bij ontbinding; 
  • de duur van de vzw. 

Deze vermeldingen vormen de minimumvermeldingen. Voor het oprichten van je vzw kan je beroep doen op onze modelstatuten en checklist hieronder. Laat je hierbij zeker nog verder adviseren om de statuten op maat op te maken. 

Je kan de statuten van andere vzw's raadplegen via deze link of via de publicatie in de KBO. Onder 'statuten van een vzw wijzigen' kom je te weten hoe dit effectief te doen.

Laatst gewijzigd: 07/02/2024 - 09:18

Voorbeeldstatuten vzw

Beheer van je organisatie

Voorbeelddocumenten

Aansprakelijkheid

Een overzicht van de verschillende aansprakelijkheden die binnen een vzw gelden kan je hier vinden.

Een vzw heeft rechtspersoonlijkheid. De leden handelen dus in naam van de vzw en verbinden zich niet persoonlijk (opgelet: je vermeldt best duidelijk de hoedanigheid waarin je contracten in naam van de vzw afsluit, bijv. als bestuurder). De vzw is gebonden door de handelingen van al haar bestuurders, ook als die buiten haar bevoegdheid vallen (Prokura-leer). 

Als bestuurders hun bevoegdheid te buiten gaan, kan de vzw hen achteraf wel persoonlijk aanspreken op basis van de bestuurdersaansprakelijkheid. De oprichters van een vzw hebben geen oprichtersaansprakelijkheid

De statuten mogen niet meer in een vrijwaring voorzien voor de aansprakelijkheid van bestuurders. Exoneratiebedingen of vrijwaringsbedingen in het voordeel van bestuurders zijn sinds het WVV niet meer toegelaten.

Belastingen

Een vzw is onderworpen aan de rechtspersonenbelasting of de vennootschapsbelasting. De activiteiten van een vzw kunnen aan btw onderworpen zijn. Meer info vind je in het luik  belastingen & btw. De meeste vzw's zullen onderworpen zijn aan de rechtspersonenbelasting. Jaarlijks dien je een belastingaangifte in.

Vergeet niet dat sommige vzw's jaarlijks ook een patrimoniumtaks betalen. De “taks tot vergoeding der successierechten” of “patrimoniumtaks” is een jaarlijkse taks, specifiek voor vzw’s en (private) stichtingen, op hun vermogen, wanneer dat meer dan 50.000 euro bedraagt. 

Een vzw oprichten: stappenplan

Stap 1: voorbereiding

De eerste officiële stap in het oprichten van een vzw is de oprichtingsvergadering, maar daarvoor vinden meestal nog enkele voorbereidende stappen plaats. Zo zullen de oprichters meestal al enkele keren samenkomen om de waarom, hoe en wat van de vzw te bespreken. Ook de oprichtingsakte wordt voor de oprichtingsvergadering opgesteld, zodat die tijdens deze vergadering goedgekeurd en ondertekend kan worden.

Om een vzw officieel op te richten, stel je een oprichtingsakte met statuten op. Je kan dit zelf doen, via een onderhandse oprichtingsakte, of je kan een authentieke oprichtingsakte laten opstellen door een notaris.

Tip: zelf een onderhandse oprichtingsakte opstellen is goedkoper. 

In de oprichtingsakte staan naast de statuten volgende gegevens meegedeeld: 

  • identiteit van iedere oprichter 
  • nauwkeurige aanduiding van het adres van de vzw 
  • identiteit van de bestuurders, dagelijks bestuurders en vertegenwoordigers (en eventuele commissaris) 

Wil je zelf een onderhandse oprichtingsakte opstellen? Zie hieronder een voorbeeld en een handige checklist.

Of je kan inspiratie opdoen via de website van de Kruispuntbank van Ondernemingen. In deze databank van de overheid kan je de gegevens van andere ondernemingen (vzw’s, vennootschappen, zelfstandigen…) terugvinden en kijken hoe andere vzw’s met gelijkaardige activiteiten hun statuten vorm geven.

Laatst gewijzigd: 07/02/2024 - 09:18

Voorbeeldstatuten vzw

Beheer van je organisatie

Voorbeelddocumenten

Laatst gewijzigd: 05/12/2023 - 14:36

Checklist statuten op te richten VZW

Beheer van je organisatie

Tools

Stap 2: oprichtingsvergadering

Tijdens deze eerste officiële vergadering met alle stichtende leden, de oprichtingsvergadering, wordt de oprichtingsakte goedgekeurd en ondertekend. Daarbij benoem je ook de bestuurders. 

De benoeming van de bestuurders is een bevoegdheid van de algemene vergadering. De algemene vergadering kan de bestuurders benoemen tijdens de oprichtingsvergadering:

  • ofwel in een apart proces verbaal van de algemene vergadering
  • ofwel in hetzelfde document van de oprichtingsakte (maar het is aangeraden de benoeming te onderscheiden van de statuten zelf, omdat je anders bij elke wijziging in het bestuur, de statuten eveneens moet wijzigen)

De benoeming van een dagelijks bestuurder is geen (exclusieve) bevoegdheid van de algemene vergadering maar kan beslist worden door het bestuursorgaan. Deze beslissing dien je te publiceren. 

Stap 3: neerleggen oprichtingsakte op de griffie

Na goedkeuring van de oprichtingsakte, laat je deze publiceren via de griffie. Een vzw is pas opgericht na neerlegging op de griffie:

  • ofwel via een schriftelijke neerlegging van de oprichtingsakte op de griffie van de ondernemingsrechtbank (de bevoegde rechtbank kan je hier terugvinden)
  • ofwel online via e-griffie

Via de nieuwe website Just-on-Web van de FOD Justitie kan je een vzw online oprichten.

Tip: de neerlegging online is goedkoper dan de neerlegging op de griffie. Klik hier voor de prijzen.

Bij de oprichting van een vzw laat je een aantal formulieren publiceren met daarin de oprichtingsakte (inclusief statuten), gegevens van de vzw, bestuurders, vertegenwoordigers etc.

De formulieren kan je via de FOD Justitie terugvinden. Voor de oprichting van een nieuwe vzw dien je Formulier I (1 x Luik A, 3 x luik B en 1 x luik C) in binnen de 30 dagen na de oprichtingsvergadering. Naast dit Formulier I leg je eveneens een kopie van de oprichtingsakte en van het verslag van de eerste algemene vergadering voor waarin de bestuurders werden benoemd door de algemene vergadering.

Bestuursverboden controleren

Sinds 1 augustus 2023 dien je bij de benoeming en publicatie van (dagelijks) bestuurders en vertegenwoordigers na te gaan of deze personen geen bestuursverbod uit een vroegere veroordeling hebben (bv. wegens oplichting of valsheid in geschrifte). In een nieuw register, het Centraal Register voor Bestuursverboden, kan je dit sinds 20 oktober nagaan. Deze bijkomende formaliteit volgt uit EU-regelgeving die de wanpraktijken wil stoppen waarbij malafide bestuurders telkens nieuwe ondernemingen oprichten.

Om aan te geven dat je dit register gecontroleerd hebt, voeg je bij de publicatie een verklaring. De griffie van de ondernemingsrechtbank van Gent stelde een modelverklaring op dat je kan gebruiken.

Identificatie bestuur + vertegenwoordigers

De griffie van de ondernemingsrechtbank waar je de oprichtingsformulieren indient controleert de identiteit van de personen die de vzw vertegenwoordigen en van de bestuurders die worden benoemd of ontslagen.

Bij de oprichting van een vzw verstuur je:

  • een kopie van de ID (voor- en achterkant) van de persoon die de vzw vertegenwoordigt
  • een kopie van de ID (voor- en achterkant) van de persoon die als bestuurder, dagelijks bestuurder of via een bijzondere volmacht benoemd wordt.

Bij de oprichting van een vzw via de notaris dien je geen extra identificatie te doen.

Tot slot maakt de griffie de oprichtingsakte bekend via publicatie in het Belgisch Staatsblad. 

De griffie heeft inhoudelijk geen bevoegdheid om na te gaan of de statuten voldoen aan de wettelijke vereisten. De griffie controleert of de formulieren correct zijn ingevuld en betaling werd uitgevoerd.

Na publicatie van de neerlegging van de oprichtingsakte, met de statuten en de benoeming van de bestuurders bezit de vzw rechtspersoonlijkheid. De vzw bestaat. 

Stap 4: inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen 

Na neerlegging van de statuten krijgt de vzw een ondernemingsnummer waarmee zij wordt ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Op dit moment wordt dit nog door de griffie gedaan. Een toekomstig kb zou aan de verenigingen een actieve inschrijvingsplicht in de KBO opleggen. Op basis hiervan moeten verenigingen zich bij een ondernemingsloket zelf inschrijven in de KBO. Deze inschrijving zou gratis zijn. In de Kruispuntbank vind je informatie over alle ondernemingen terug. 

Stap 5: verenigingsdossier 

Voor de vzw bestaat een intern verenigingsdossier dat door de bestuurders wordt bijgehouden op de zetel van de vzw. Zie verder onder 'Een vzw onderhouden: tips'.

Daarnaast houdt de griffie een extern verenigingsdossier van elke vzw bij. Dit gebeurt automatisch en bestaat uit: 

  • De statuten 
  • Akten waarin de (dagelijks) bestuurders, vertegenwoordigers en commissarissen worden benoemd 
  • Akten met beslissingen over de nietigheid of de ontbinding van de vereniging, de vereffening ervan en de benoeming en ambtsbeëindiging van de vereffenaars 
  • De jaarrekening 

Stap 6: UBO register bijwerken

Elke vzw registreert in het UBO-register iedere persoon met zeggenschap binnen de vzw. In de praktijk gaat het over bestuurders, vertegenwoordigers of personen met een volmacht. Meer info hierover kan je hier vinden.

Een vzw onderhouden: tips

1. Wijziging statuten

Een wijziging van de statuten, een benoeming van een bestuurder of een beslissing tot vereffening moet bij uittreksel* gepubliceerd worden in het verenigingsdossier op de ondernemingsrechtbank. De griffie zal de wijzigingen laten publiceren in het Belgisch Staatsblad.

*'Bij uittreksel' houdt in dat je enkel de beslissing zelf, of het relevante deel van de statuten, laat publiceren. 

Opgelet

Voor elke publicatie in het Belgische Staatsblad (dus bij elke wijziging van de statuten) doe je een betaling aan de griffie. Zie hier de prijzen.

2. Jaarrekening

Op het einde van het boekjaar wordt een financieel verslag opgemaakt: de jaarrekening. De jaarrekening van een kleine* vzw leg je neer op de griffie van de ondernemingsrechtbank. De jaarrekening van een grote* vzw leg je neer bij de Nationale Bank van België.

*Om als groot of klein beschouwd te worden voor de boekhouding en de jaarrekening, gelden enkele drempelwaarden.

Vanaf 1 januari 2021 zou de jaarrekening van een kleine vzw eveneens neergelegd moeten worden bij de Nationale Bank van België. Op dit moment is het KB dat hierin voorziet nog niet gepubliceerd. Kleine vzw's mogen hun jaarrekening dus nog steeds op de griffie van de ondernemingsrechtbank neerleggen.

Ter info

In de praktijk lopen de meeste boekjaren van 1 januari tot 31 december. Dan gaat het als volgt:

  1. Het boekjaar is gedaan op 31 december, waarna de bestuurders de jaarrekening opmaken.
  2. De bestuurders leggen de jaarrekening voor aan de algemene vergadering.
  3. De algemene vergadering komt binnen de 6 maand na het einde van het boekjaar (in dit voorbeeld: voor 30 juni) samen om de jaarrekening goed te keuren.
  4. Wanneer de jaarrekening goedgekeurd is door de algemene vergadering, wordt de jaarrekening binnen de 30 dagen neergelegd bij de griffie. De neerlegging van de jaarrekening doe je op papier (post of brievenbus) en is gratis. 

3. Jaarlijkse vergaderingen

De algemene vergadering komt minstens 1 keer per jaar samen. In de praktijk is dit eenmaal per jaar binnen de 6 maanden na afsluiting van het boekjaar. Tijdens deze vergadering keuren de leden van de algemene vergadering onder andere de begroting en de jaarrekening goed en verleent de algemene vergadering kwijting aan de bestuurders als zij hun mandaat goed hebben uitgeoefend.

Het bestuursorgaan komt ook minstens 1 keer per jaar samen. In de praktijk komt het vaak voor dat het bestuursorgaan (twee)maandelijks vergadert. Tijdens deze vergaderingen stellen ze de jaarrekening en begroting op, sluiten ze een vrijwilligersverzekering voor de vrijwilligers, houden ze de boekhouding en het vzw-dossier bij, ...

4. Vzw-dossier bijhouden

Het bestuursorgaan is verplicht om een intern vzw-dossier bij te houden. Dit dossier wordt bijgehouden op de zetel van de vzw (in papier of digitaal) en moet je niet laten publiceren.

Het dossier bestaat uit de volgende stukken:

  • Ledenregister
  • Agenda, verslagen & beslissingen (van de algemene vergadering en het bestuursorgaan)
  • Boekhoudkundige stukken
  • Het intern reglement

Laatst gewijzigd: 05/12/2023 - 14:25

Voorbeeld intern reglement vzw

Beheer van je organisatie

Voorbeelddocumenten

5. Vermeldingen op documenten

Een vzw vermeldt op alle facturen, akten, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, orders, websites en andere stukken (al dan niet in elektronische vorm) de volgende gegevens: 

  • de naam van de rechtspersoon
  • de rechtsvorm (VZW),
  • het adres van de zetel van de rechtspersoon (straat, huisnummer, busnummer, postcode, gemeente of stad, België)
  • het ondernemingsnummer
  • het woord ‘rechtspersonenregister’ of ‘RPR’ gevolgd door de vermelding van de rechtbank waar de zetel is gelegen. Bijv. ‘RPR Brussel of RPR Antwerpen’
  • eventueel het e-mailadres en de website van de rechtspersoon
  • eventueel het feit dat de rechtspersoon in vereffening is

6. Wijzigen van bestuur of vertegenwoordiging

Wijzigt het (dagelijks) bestuur binnen de vzw? Of benoem je vertegenwoordigers? Dan laat je dit publiceren in het Belgisch Staatsblad binnen de 30 dagen na de beslissing tot ontslag of benoeming.

7. Patrimoniumtaks

Vergeet niet dat sommige vzw's jaarlijks hun patrimoniumtaks moeten betalen. De “taks tot vergoeding der successierechten” of “patrimoniumtaks” is een jaarlijkse taks, specifiek voor vzw’s en (private) stichtingen, op hun vermogen, wanneer dat meer dan 50.000 euro bedraagt. 

8. Rechtpersonenbelasting

Ieder jaar doet een vzw aangifte van haar inkomsten ongeacht of er al dan niet belastbare inkomsten zijn geweest. Meer info over de jaarlijkse aangifte in de rechtspersonenbelasting kan je hier vinden.

9. UBO-register bijwerken

Elke vzw houdt actuele info over haar uiteindelijk begunstigden bij in het UBO-register. Wijzigingen voer je door binnen de maand. Ieder jaar moet de info in het UBO-register bevestigd worden.

Giften

Een vzw ontbinden

Een vzw kan je op verschillende manieren ontbinden. Leer er hier alles over.

Meer weten?

1