De rechten van de persoon wiens afbeelding of persoonsgegevens gebruikt worden kunnen in botsing komen met andere rechten.
Zo is er het recht op persvrijheid en het recht op vrijheid van meningsuiting, inclusief de vrijheid van artistieke expressie (artikel 19 en 25 Grondwet en artikel 10.1 van het Europees verdrag voor de rechten van de mens). In dat geval moeten de verschillende rechten tegen mekaar afgewogen worden (denk aan de weegschaal van Vrouwe Justitia).
Kranten en tijdschriften bijvoorbeeld mogen zonder probleem foto’s publiceren van publieke personen, zoals politici, artiesten, atleten enz., in het kader van hun verslaggeving. Dat geldt ook voor niet-publieke personen die in de actualiteit komen (deelnemen aan een betoging, wachten op een trein die niet komt wegens een staking enz.).
Dat neemt niet weg dat ook publieke personen recht hebben op de bescherming van hun privéleven. Zoals een tijdschrift ondervond toen het op 5 februari 1999 veroordeeld werd door het Hof van beroep van Brussel voor de publicatie bij een artikel over de zaak Dutroux, van een foto van procureur Martine Doutrewe in badpak.
Het gebruik van portretten kan ook gerechtvaardigd zijn door de vrijheid van artistieke expressie. Zo moest een Franse rechtbank in 2004 oordelen in een zaak over een boek met portretten van gebruikers van de metro in Parijs, die de fotograaf Luc Delahaye met een verborgen toestel gemaakt had. Ermee rekening houdend dat de mensen niet belachelijk of denigrerend afgebeeld waren en dus geen schade leden, oordeelde de rechtbank dat de vrijheid van artistieke expressie van de fotograaf zwaarder woog dan het portretrecht.
Of je afbeeldingen en andere persoonsgegevens mag gebruiken zal afhangen van de omstandigheden.
Er zal eerder geen probleem zijn wanneer:
- je niet focust op de persoon
- er sprake is van actualiteitsverslaggeving, vrijheid van meningsuiting of vrijheid van artistieke expressie
- de persoon stilzwijgend toestemming geeft, bijvoorbeeld poseert of weet dat hij gefilmd wordt en geen bezwaar maakt
- de foto genomen is in de publieke ruimte
- …
Er zal eerder een probleem zijn wanneer:
- je focust op de persoon
- de persoon ertegen protesteert dat hij gefilmd wordt
- de opname gemaakt is in de privésfeer of er sprake is van een schending van de privacy
- de persoon schade lijdt, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een ongewenste associatie (politiek, reclame, drugs, armoede, …)
- oude koeien uit de gracht gehaald worden en de persoon het recht om vergeten te worden kan inroepen
- …