Als een vzw ontbonden wordt, houdt deze op te bestaan. Een vzw kan je op verschillende manieren ontbinden: 

  • een vrijwillige ontbinding: bij een beslissing van de algemene vergadering 
  • een gerechtelijke ontbinding: bij een beslissing van de rechtbank 
  • van rechtswege: als gevolg van een bepaalde gebeurtenis bij wet of in de statuten

Naast een ontbinding kan een vzw sinds 1 mei 2018 ook  failliet verklaard worden of een gerechtelijke reorganisatie opstarten  

Op deze pagina vind je meer info over de vrijwillige ontbinding.

Bij een vrijwillige ontbinding beslissen de leden van de vzw om de activiteiten van de vzw stop te zetten. Je kan de stappen volgen bij de ontbinding van een vzw zonder een commissaris. Enkel grote vzw’s dienen een commissaris aan te stellen.   

De ontbinding van een vzw verloopt in principe in twee fasen: de ontbinding en de vereffening (zie Stappenplan I). Je kan deze twee fasen ook samen vervullen bij een ontbinding en vereffening in één akte (zie Stappenplan II). Let op: dit zijn twee verschillende procedures. 

Stappenplan I: ontbinding en vereffening van een vzw 

Verkort schema (zie verder voor meer uitleg): 

  1. Algemene vergadering is bevoegd 
  2. Buitengewone AV bijeenroepen 
  3. Vereiste aanwezigheden: ten minste twee derde 
  4. Beslissing tot ontbinding: minstens vier vijfde van de uitgebrachte stemmen 
  5. Vereffenaar(s) aanstellen 
  6. Bestemmen van netto-actief
  7. Cijfermatig verslag opmaken 
  8. Tweede algemene vergadering bijeenroepen: sluiting van de vereffening 
  9. Bekendmaking in Belgisch Staatsblad 
  10. Indienen rechtspersonenbelasting

Stap 1: algemene vergadering is bevoegd  

Het behoort tot de exclusieve bevoegdheden van de algemene vergadering van de vzw om zich uit te spreken over een ontbinding van de vzw. Tot een ontbinding van een vzw wordt een buitengewone algemene vergadering samengeroepen. Bij een buitengewone AV heb je beslissingen met bijzondere meerderheden. 

To do

Maak een verslag (= de notulen) van beide algemene vergaderingen (zie punt 2 en punt 7). In dit verslag neem je op wie aanwezig is, vertegenwoordigd is, hoe er gestemd wordt over de agendapunten,… Bij neerlegging van de documenten op de griffie, stuur je ook een kopie door van het verslag van deze vergaderingen (in tweevoud). Kijk de statuten na om na te gaan wie bevoegd is om de vzw te vertegenwoordigen, zodat die perso(o)n(en) de documenten geldig kan/kunnen ondertekenen. 

Stap 2: bijeenroepen van een buitengewone algemene vergadering 

De bestuurders van de vzw (of de voorzitter van het bestuursorgaan) roepen een buitengewone AV samen. In de agenda van de vergadering aan de leden - die minstens 15 dagen voor de AV wordt verzonden - staat ‘de ontbinding van de vzw’ vermeld als agendapunt. 

Opgelet: de statuten kunnen een langere termijn voorzien om de agenda te verzenden. Volg in dat geval wat in de statuten staat. 

Stap 3: vereiste aanwezigheden  

Om een geldige buitengewone AV te houden, is minstens twee derde van de leden aanwezig of vertegenwoordigd. Zoniet, roep je een nieuwe AV samen waarbij het aantal aanwezige of vertegenwoordigde leden van geen belang is. De tweede AV mag je niet binnen de 15 dagen na de oorspronkelijke AV houden. 

Stap 4: beslissing tot ontbinding 

De bestuurders maken een toelichting op over de ontbinding van de vzw en lichten dit toe op de AV. Daarna is het aan de leden om te stemmen over de ontbinding. De beslissing is enkel aangenomen met een meerderheid van vier vijfde van de uitgebrachte stemmen, waarbij onthoudingen niet meetellen (niet in de noemer of de teller). Bijv. 12 leden stemmen: 7 stemmen voor, 1 stemt tegen en 4 onthoudingen = 7/8 stemmen voor = aangenomen 

Opgelet: de statuten kunnen strengere meerderheden voorzien. Volg in dat geval wat in de statuten staat vermeld. 

De beslissing tot ontbinding heeft het einde van het mandaat van de bestuurders tot gevolg. De leden verlenen kwijting aan de bestuurders als de leden besluiten dat de bestuurders hun mandaat goed hebben uitgevoerd. 

Stap 5: vereffenaars benoemen 

Als tot ontbinding wordt besloten, benoem je één of meer vereffenaars en start de vereffening. De vereffenaar is niet per se een externe persoon ten opzichte van de vereniging, dit kan gerust een lid of een bestuurder zijn. Een vereffenaar krijgt de opdracht om de activa en passiva van de vzw ten gelde te maken (= de boekhouding correct afsluiten).  

De statuten kunnen voorschrijven wie de vereffenaar wordt bij een ontbinding. Bij gebrek aan een bepaling in de statuten, stemmen de leden van de AV de vereffenaar(s) bij een gewone meerderheid.  

De vereffenaars nemen een belangrijke rol op en houden zowel rekening met de belangen van de schuldeisers als met die van de vzw zelf.  

De vereffenaars zorgen dat de schulden van de vzw betaald worden en lopende contracten en verbintenissen worden afgesloten. Ze zijn bevoegd om alle handelingen te stellen die nodig of dienstig zijn voor de vereffening van de vzw. Voor de verkoop van onroerende goederen gelden speciale regels. 

De vereffenaar kan de vzw vertegenwoordigen ten opzichte van derden (bijv. schuldeisers, klanten, …). Bij die vertegenwoordiging houdt de vereffenaar rekening met een aantal zaken: 

  • Alle documenten die uitgaan van de vzw vermelden dat zij in vereffening is. 
  • De naam van de vzw mag niet meer wijzigen. 
  • De zetel van de vzw mag niet meer wijzigen, tenzij na een uitspraak van de rechtbank. 
  • Bepaal bij de benoeming of de vereffenaars hun bevoegdheden individueel, gezamenlijk of als college uitoefenen. In principe handelen ze als college, tenzij de statuten in een individuele of gezamenlijke vertegenwoordigingsbevoegdheid voorzien. 

De regels van belangenconflicten zijn ook van toepassing. 

Stap 6: bestemmen van netto-actief

Blijft er activa over dan bepalen de statuten, of bij gebrek hieraan, de algemene vergadering welke bestemming deze krijgt. 

Bij gebrek aan een bepaling in de statuten of van een besluit van de algemene vergadering, geven de vereffenaars aan het netto-actief een bestemming die zoveel mogelijk aansluit bij het doel waarvoor de vereniging is opgericht. Het netto-actief mag niet onder de leden of onder de bestuurders worden verdeeld. Na verdeling van de resterende activa kan de vereffening worden afgesloten. 

Stap 7: cijfermatig verslag opmaken 

De vereffenaars leggen ten minste één maand voor de algemene vergadering van de vzw, waarin tot sluiting van de vereffening wordt besloten (= een nieuwe AV, zie punt 8), een cijfermatig verslag neer op de zetel van de vzw met een overzicht van de rekeningen van de vereffening en de stukken die dit kunnen aantonen (bijv. facturen, overschrijvingen…). 

De leden van de AV beschikken over een individueel onderzoeksrecht om na te gaan of de sluiting van de rekeningen correct is verlopen.  

Als alle leden instemmen  

  • ofwel individueel voor de vergadering tot sluiting plaatsvindt,  
  • ofwel gezamenlijk op de vergadering zelf voor de behandeling van enig ander agendapunt, 

kan aan de termijn van één maand worden verzaakt. Dit houdt in dat je de termijn van één maand niet volgt maar ook al voor of op de vergadering kan instemmen met het cijfermatig verslag. Opgelet: alle leden dienen in te stemmen. Neem dit duidelijk op in de notulen van de vergadering.

Stap 8: tweede algemene vergadering: sluiting van de vereffening 

Als de vereffenaars hun taak hebben volbracht en zij tot het besluit komen dat de vereffening kan worden afgesloten, roepen zij opnieuw een algemene vergadering samen. 

De leden beslissen tot sluiting van de vereffening. Als de vereffenaar zijn of haar taak goed heeft volbracht, verlenen de leden daarvoor kwijting.  

Stap 9: bekendmaking Belgisch Staatsblad 

Zowel de beslissing van de buitengewone algemene vergadering waarin tot ontbinding werd besloten, als de beslissing van de algemene vergadering tot sluiting van de vereffening, worden gepubliceerd in de bijlagen van het BS.

De neerlegging doe je op de griffie van de bevoegde ondernemingsrechtbank binnen de 30 dagen na de AV waarin de beslissing werd genomen. Je volgt de regels rond het neerleggen van wijzigingen in het bestuur of vertegenwoordigers.

In deze publicatie worden volgende zaken vermeld: 

  • De plaats waar de boeken van de vzw worden neergelegd en bewaard gedurende een termijn van minstens 5 jaar. De leden van de AV beslissen waar dit wordt bijgehouden. 
  • De uittreksels van benoeming en beëindiging van het mandaat van de vereffenaar (naam, voornaam en woonplaats). 

Bij de publicatie van de beslissingen gebruik je volgende formulieren

  • Formulier I  
    • Luik A: 1°, 2°, 3° en 4° invullen 
    • Luik B: 3 exemplaren invullen en doorsturen met uittreksels van de vergaderingen (+ voorbeeld toevoegen van uittreksels)
    • Luik C: niet invullen
  • Formulier II  
    • Luik A: 1° en 2° a) invullen 
    • Luik C: 2°, 4, (5°), 8° en 9° 

Naast deze formulieren stuur je ook een kopie van het verslag van beide AV’s (in tweevoud) door zodat de griffie van de ondernemingsrechtbank kan nagaan of je bovenstaande stappen hebt gevolgd en een bewijs van betaling van de publicatiekosten. Daarnaast stuur je ook de afsluitende jaarrekening van het laatste boekjaar mee op.  

Op deze website kan je vinden hoe je correct kan betalen. Kijk onder ‘verenigingen’, ‘wijziging’ en ‘neerlegging op papier’. 

De bevoegde ondernemingsrechtbank waar je de formulieren per post heen stuurt, kan je hier vinden. 

Laat je inspireren door onze voorbeelden van publicatie:

  • Een voorbeeld van publicatie van de beslissing van de buitengewone algemene vergadering tot ontbinding.
  • Een voorbeeld van publicatie van de beslissing van de algemene vergadering tot sluiting van de vereffening.

Na publicatie van de formulieren via de griffie zal de rechtstoestand van de vzw automatisch in de KBO en het UBO-register aangepast worden. 

Laatst gewijzigd: 05/12/2023 - 14:38

Voorbeeld: ontbinding AV

Beheer van je organisatie

Voorbeelddocumenten

Laatst gewijzigd: 05/12/2023 - 14:37

Voorbeeld: vereffening AV

Beheer van je organisatie

Voorbeelddocumenten

Stap 10: indienen rechtspersonenbelasting

Bij de sluiting van de vereffening dient de vzw nog een laatste aangifte in de rechtspersonenbelasting in te dienen voor het lopende belastbare tijdperk dat loopt van 1 januari (als het boekjaar samenvalt met het kalenderjaar) tot de datum van de sluiting van de vereffening. Deze aangifte dien je in binnen de zes maanden na de sluiting van de vereffening.

Stappenplan II: in één akte

Als het duidelijk is dat de vzw voldoende netto-actief over heeft, na betaling van alle openstaande schulden, kan een ontbinding en vereffening in één akte. In één akte betekent dat je op één vergadering zowel tot ontbinding als tot vereffening besluit. Een aantal stappen zijn gelijkaardig aan de gewone ontbinding en vereffening van de vzw. 

Verkort schema (zie verder voor meer uitleg): 

  1. Algemene vergadering is bevoegd 
  2. Buitengewone AV bijeenroepen 
  3. Vereiste aanwezigheden: alle leden 
  4. Geen schulden ten aanzien van leden en derden 
  5. Geen benoeming van een vereffenaar 
  6. Bestemming van netto-actief 
  7. Beslissing tot ontbinding en vereffening in één akte: unaniem 
  8. Bekendmaking in Belgisch Staatsblad 
  9. Indienen rechtspersonenbelasting

Stap 1: algemene vergadering is bevoegd  

Het behoort tot de exclusieve bevoegdheden van de algemene vergadering van de vzw om zich uit te spreken over een ontbinding en vereffening van de vzw in één akte. Tot een ontbinding en vereffening in één akte wordt een buitengewone algemene vergadering samengeroepen. Je hebt een buitengewone AV bij beslissingen met bijzondere meerderheden. 

To do

Maak een verslag van de buitengewone algemene vergadering. In dit verslag neem je op wie aanwezig is, vertegenwoordigd is en hoe er gestemd wordt over onderstaande punten. Bij neerlegging van de documenten op de griffie, stuur je ook een kopie door van het verslag van deze vergadering (in tweevoud). Kijk de statuten na om na te gaan wie bevoegd is om de vzw te vertegenwoordigen, zodat die perso(o)n(en) de documenten geldig kan/kunnen ondertekenen. 

Stap 2: bijeenroepen van een buitengewone algemene vergadering 

De bestuurders van de vzw (of de voorzitter van het bestuursorgaan) roepen een buitengewone AV samen. In de agenda van de vergadering aan de leden - die minstens 15 dagen voor de AV wordt verzonden - staat ‘de ontbinding en vereffening van de vzw in één akte’ vermeld als agendapunt. 

Opgelet: de statuten kunnen een langere termijn voorzien om de agenda te verzenden. Volg in dat geval wat in de statuten staat vermeld. 

Stap 3: vereiste aanwezigheden  

Bij een ontbinding en vereffening in één akte zijn alle leden op de vergadering aanwezig of vertegenwoordigd. 

Stap 4: geen schulden ten aanzien van leden en derden 

De bestuurders maken een voorstel op omtrent de ontbinding en vereffening in één akte en lichten dit toe op de AV.  

Om tot een ontbinding en vereffening in één akte te besluiten dienen alle schulden ten aanzien van leden of derden terugbetaald te zijn. Een bedrijfsrevisor of externe accountant dient dit te bevestigen in een verslag. Indien bepaalde schuldeisers een openstaande schuldvordering hebben maar akkoord gaan met de ontbinding en vereffening van de vzw in één akte dient de bedrijfsrevisor of de externe accountant dit schriftelijk akkoord op te nemen in zijn of haar verslag. 

Stap 5: geen benoeming van een vereffenaar 

Doordat in één akte wordt beslist tot ontbinding en vereffening, stel je geen afzonderlijke vereffenaar aan. Als je wel een vereffenaar aanstelt (of automatisch omdat dit in de statuten staat), start de normale procedure van ontbinding en vereffening (zie Stappenplan I). 

Stap 6: beslissing tot ontbinding en vereffening in één akte 

Daarna stemmen de leden over de ontbinding en vereffening in één akte. De beslissing is enkel aangenomen als alle leden op de AV unaniem (met eenparigheid) besluiten tot ontbinding enerzijds en daarna beslissen tot vereffening anderzijds. Unaniem houdt in dat iedereen aanwezig is en instemt met de ontbinding en vereffening van de vzw.

Stap 7: bestemming van netto-actief 

Blijft er activa over dan bepalen de statuten, of bij gebrek hieraan, de algemene vergadering welke bestemming deze krijgt. 

Het netto-actief krijgt een bestemming die zoveel mogelijk aansluit bij het doel waarvoor de vereniging werd opgericht. Het netto-actief mag je niet verdelen onder de leden of bestuurders. 

Stap 8: bekendmaking Belgisch Staatsblad 

De beslissing tot ontbinding en vereffening in één akte publiceer je in de bijlagen van het BS. De neerlegging doe je op de griffie van de bevoegde ondernemingsrechtbank binnen de 30 dagen na de beslissing van de AV. Je volgt de regels rond het neerleggen van wijzigingen in het bestuur of vertegenwoordigers.

In deze publicatie vermeld je volgende zaken: 

  • De plaats waar de boeken van de vzw worden neergelegd en bewaard gedurende een termijn van minstens 5 jaar. De leden van de AV beslissen waar dit wordt bijgehouden. 

Bij de publicatie van de beslissingen gebruik je volgende formulieren

  • Formulier I
    • Luik A: 1°, 2°, 3° en 4° invullen 
    • Luik B: 3 exemplaren invullen met uittreksels van de vergaderingen (+ voorbeeld toevoegen van uittreksels)
    • Luik C: niet invullen 
  • Formulier II  
    • Luik A: 1° en 2° a) invullen 
    • Luik C: 2°, 4, (5°), 8° en 9° 

Naast deze formulieren stuur je ook een kopie van het verslag van de AV (in tweevoud) en het verslag van de bedrijfsrevisor of externe accountant door zodat de griffie van de ondernemingsrechtbank kan nagaan of je bovenstaande stappen hebt gevolgd en een bewijs van betaling van de publicatiekosten. Daarnaast stuur je ook de afsluitende jaarrekening van het laatste boekjaar mee op. 

Op deze website kan je vinden hoe je correct kan betalen. Kijk onder ‘verenigingen’, ‘wijziging’ en ‘neerlegging op papier’. 

De bevoegde ondernemingsrechtbank waar je de formulieren per post heen stuurt, kan je hier vinden. 

Na publicatie van de formulieren via de griffie zal de rechtstoestand van de vzw automatisch in de KBO en het UBO-register aangepast worden. 

Laat je inspireren door ons voorbeeld van publicatie:
 

Laatst gewijzigd: 05/12/2023 - 14:38

Voorbeeld: ontbinding en vereffening vzw in 1 akte

Beheer van je organisatie

Voorbeelddocumenten

Stap 9: indienen rechtspersonenbelasting

Bij de sluiting van de vereffening dien je nog een laatste aangifte in de rechtspersonenbelasting in voor het lopende belastbare tijdperk dat loopt van 1 januari (als het boekjaar samenvalt met het kalenderjaar) tot de datum van de sluiting van de vereffening. Deze aangifte dien je binnen de zes maanden na de sluiting van de vereffening in.

1