De realiteit leert ons dat begrippen als patent, octrooi en copyright te pas en onpas door elkaar gebruikt worden. Nochtans zijn er aanzienlijke verschillen tussen deze vormen van intellectuele eigendom.
Wat is een octrooi (patent)?
Een octrooi is een uitvinding die nieuw, inventief, geoorloofd en industrieel toepasbaar is. Denk aan nanotechnologie en de toepassing ervan om een ‘zwarter dan zwart’ te bekomen. Of aan een samenstelling van materialen om een bepaalde elasticiteit te bekomen voor een ‘rope’. Maar evengoed een inventieve wijze om een parasol open te doen gaan. Een uitvinding is pas inventief wanneer deze getuigt van uitvinderswerkzaamheid, met andere woorden wanneer ze voor een deskundige niet op een voor de hand liggende wijze voortvloeit uit de stand van de techniek.
Om bescherming te kunnen genieten, moet je het octrooi registeren. Dit kan zowel op Belgisch, Europees als internationaal niveau.
Pas op! Een octrooiregistratie is nog iets anders dan een i-DEPOT. Ideeën of creaties worden vaak via i-DEPOT gedeponeerd om een vaste datum te verkrijgen. Die kan handig zijn bij eventuele discussies. Maar het verleent je geen recht, enkel een datum.
Wat zijn auteurs- en naburige rechten (copyrights en relating/neighbouring rights)?
Het auteursrecht beschermt de werken van letterkunde of kunst die oorspronkelijk (origineel) zijn, in een concrete vorm zijn gegoten (ideeën dus niet!) en die de persoonlijke stempel dragen van de auteur. Het begrip werk van letterkunde of kunst dient ruim geïnterpreteerd te worden: teksten, schilderijen, composities, interieurvormgeving, maquettes, plannen van architecten… Het auteursrecht ontstaat bij de auteur zelf.
De rechten naburig aan het auteursrecht bieden een gelijkaardige bescherming aan uitvoerende kunstenaars, producenten van fonogrammen en films en omroeporganisaties.
In onze kennisbank vind je meer info.
Anders dan octrooien, merken en tekeningen en modellen dient de creatie of uitvoering niet geregistreerd te worden om bescherming te genieten.
Wat is het tekeningen- en modellenrecht (design rights)?
Het tekeningen en modellenrecht beschermt het uiterlijk van voortbrengselen. Bij het tweedimensionale spreekt men van een tekening. Er is sprake van een model indien het driedimensionaal is.
De print op een handtas kan een tekening zijn. De vormgeving van de handtas kan een model zijn. We kennen het geregistreerde en niet-geregistreerde tekeningen- en modellenrecht.
Wat is een merk (trademark)?
Een merk is een teken dat voor grafische voorstelling vatbaar is en het onderscheidend vermogen bezit om de producten en diensten van de ene onderneming te kunnen onderscheiden van deze van een andere onderneming. Een merk moet gedeponeerd worden, dit kan opnieuw op Belgisch, Europees of internationaal niveau gebeuren.
Zo kennen we beeldmerken (de handtekening van Magritte), woordmerken (BOZAR), een gecombineerd woordbeeldmerk (AB - Ancienne Belgique), maar ook geluids-, geur-, smaak- en tastmerken.
Combinaties
Sommige creaties kunnen onder verschillende beschermingsmechanismen vallen. Dat noemen ze ook wel eens de samenloop. We denken aan en schilderij dat gebruik maakt van het ‘zwarter dan zwart’ (auteursrecht + octrooi), het logo van BOZAR (auteursrecht + merk), een handtas van Delvaux (tekening + auteursrecht + model + merk)…
We need you!
Creative Flip organiseert een onderzoek naar de kennis over en het gebruik van intellectual property (IP) in de sector.
Op basis van dit onderzoek wil Creative Flip maatregelen nemen om het gebruik van IP in de sector te versterken.
Mogen we 3 minuten van je kostbare tijd om de enquête in te vullen?