Kunstwerkattest

Kom te weten waarvoor je een attest nodig hebt, wat de voorwaarden zijn en hoe je dit verkrijgt.

Vanaf 1 januari 2024 is de Kunstwerkcommissie operationeel en kan je het nieuwe kunstwerkattest aanvragen. Een aanvraag doe je via het platform Working in the Arts.

Zowel het kunstwerkattest als de Kunstwerkcommissie zijn nieuw en kaderen binnen de bredere hervorming van de sociale zekerheidsregels voor kunstwerkers.

Een kunstwerkattest laat je toe om gebruik te maken van enkele (sociale) voordeelregels binnen je artistieke praktijk. 

Je kan het attest aanvragen bij de Kunstwerkcommissie als je voldoet aan de voorwaarden (zie onder). Na ontvangst ervan kan je beroep doen op enkele specifieke voordeelregels. Je bent vrij om deze voordelen toe te passen.

Het kunstwerkattest bestaat in 3 vormen:

1. Kunstwerkattest
2. Kunstwerkattest plus
3. Kunstwerkattest starter

Afhankelijk van het type kunstwerkattest heb je toegang tot bepaalde voordelen:

1. Kunstwerkattest:

• De regeling van de primostarters voor zelfstandige kunstwerkers: op basis hiervan kan je gedurende 8 kwartalen verlaagde sociale bijdragen betalen als zelfstandige in hoofdberoep. De primostartersregeling is al mogelijk sinds 1 oktober 2022 als je in het bezit bent van een zelfstandigheidsverklaring. Na oprichting van de Kunstwerkcommissie volstaat een kunstwerkattest.
• De ‘artikel 1bis’-regeling: via een 1bis-overeenkomst kan je sociale zekerheid opbouwen als werknemer in een situatie waar je werkt maar geen arbeidsovereenkomst kan afsluiten. Dit omdat je opdrachtgever geen gezag uitoefent over jou. 
• Fiscaal regime auteursrechten: ontvang je inkomsten uit auteursrechten, dan kunnen deze onderworpen zijn aan een voordelig fiscaal regime (belasting aan 15% met gunstige kostenforfaits). Het attest zorgt ervoor dat je van dit regime gebruik kan maken. Maar ook zonder attest mag je hiervan gebruik maken als je aan bepaalde voorwaarden voldoet.

2. Kunstwerkattest plus: toegang tot de voordelen van het kunstwerkattest (zie hierboven) en tot de kunstwerkuitkering.

3. Kunstwerkattest starter: toegang tot de voordelen van het kunstwerkattest (zie hierboven) en tot de kunstwerkuitkering. Om dit attest te krijgen gelden versoepelde voorwaarden voor starters.

In de toekomst kunnen nog bijkomende voordeelregels aan een kunstwerkattest (plus of starter) gekoppeld worden.

Enkel kunstwerkers kunnen een kunstwerkattest aanvragen. Dat zijn personen die artistiek, technisch-artistiek of artistiek-ondersteunend werk verrichten in de kunsten.

Zowel artistieke, artistiek-technische als artistiek-ondersteunende activiteiten worden als artistieke activiteiten beschouwd en zijn gelijkwaardig.

Een activiteit is artistiek als je met deze activiteit een noodzakelijke artistieke bijdrage levert aan een artistieke creatie of uitvoering. Je artistieke bijdrage is noodzakelijk wanneer hetzelfde artistieke resultaat niet zou worden bereikt zonder jouw bijdrage. Het gaat hierbij niet om jouw individuele stijl of inbreng, maar wel over de rol die je in het artistieke proces vervult.

In de voorbereiding van de wetgeving (de Memorie van Toelichting) worden ook een aantal voorbeelden opgesomd:

De Kunstwerkcommissie heeft een lijst van activiteiten uitgewerkt die in aanmerking komen voor een kunstwerkattest. 

In de voorbereiding van de wetgeving (Memorie van Toelichting) worden ook een aantal activiteiten uitgesloten:

De Kunstwerkcommissie beoordeelt in je aanvraag of de activiteit die je doet een noodzakelijke artistieke bijdrage levert. Je voegt bij je aanvraag dus best een aantal bewijsstukken toe die dat aantonen.

De beoordeling kan verschillen afhankelijk van de situatie, zoals bij een decorbouwer: draagt het ontworpen decor effectief bij aan het artistieke resultaat? Als de activiteit ook kan worden gedaan door iemand anders zonder het artistieke resultaat te beïnvloeden, dan is de activiteit niet-(technisch-)artistiek.

De Kunstwerkcommissie zal een kadaster uitwerken met de criteria om een kunstwerkattest te verkrijgen. Dit kadaster biedt inzicht in de beoordeling door de commissie.

Als kunstwerker toon je voor een kunstwerkattest (of attest plus) een professionele artistieke praktijk aan in de kunsten. Onder de kunsten vallen de audiovisuele en beeldende kunsten, de muziek, de literatuur, het spektakel, het theater, de choreografie en het stripverhaal.  

Een professionele praktijk houdt in dat je beroepsinkomsten volstaan om in een deel van je eigen levensonderhoud te kunnen voorzien en dat je activiteiten een aanzienlijk deel van je professionele tijdsinvestering uitmaken. De Kunstwerkcommissie kijkt hiervoor naar je tijdsinvestering en inkomsten in een voorafgaande periode van 2, 3 of 5 jaar. Afhankelijk van het type attest voldoe je aan andere minimale voorwaarden.

Je bewijst voor een professionele praktijk in de kunsten minstens volgende bruto-inkomsten uit artistieke (kern)activiteiten:

• Voor een kunstwerkattest: minstens 1.000 euro bruto in een referteperiode van 2 jaar
• Voor een kunstwerkattest plus:
  • Bij een eerste aanvraag:
    • 13.546 euro bruto in een periode van 5 jaar
    • 5.418 euro bruto in een periode van 2 jaar

  • Bij een hernieuwing:

    • 4.515 euro bruto in een periode van 5 jaar

    • 2.709 euro bruto in een periode van 3 jaar

Bedragen de inkomsten uit je artistieke praktijk in de afgelopen 5 jaar minstens 65.400 euro? Dan is dit steeds een professionele artistieke praktijk en ontvang je een kunstwerkattest plus.

Kan je geen professionele artistieke prakijk in de kunsten aantonen? Dan gaat de commissie na of je voldoet aan de voorwaarden van een startersattest.

Voor een kunstwerkattest starter gelden versoepelde voorwaarden zodat je als starter makkelijker toegang krijgt tot de voordelen van het kunstwerkattest plus:

• Je hebt een (buitenlands erkend) diploma hoger voltijds kunstonderwijs of relevante opleiding of gelijkwaardige ervaring in de sector
• Je levert een bewijs van deelname aan één van de volgende trajecten:
  • een vormingstraject waarbij je je laat begeleiden bij het ontwikkelen van een loopbaan-, financieel- of ondernemingsplan;
  • een opleiding in het hoger onderwijs waarbij je een loopbaan-, financieel- of ondernemingsplan ontwikkelt;
  • een zelf uitgewerkt loopbaan-, financieel- of ondernemingsplan om tijdens de duurtijd van je startersattest een professionele loopbaan in de kunsten uit te bouwen. Neem zeker eens een kijkje onder je cultureel ondernemingsplan voor meer info.
• In de 3 voorgaande jaren heb je minstens 5 activiteiten of voor minstens 300 euro bruto via artistieke kernactiviteiten verdiend.

Twijfel je of je in aanmerking komt voor een kunstwerkattest starter? Check via een vragenlijst of je dit kan aanvragen.

De Kunstwerkcommissie kent de kunstwerkattesten toe. De Kunstwerkcommissie heeft een platform Working in the Arts. Via dit platform kan je een kunstwerkattest (plus of starter) aanvragen. Ga naar het deel van de website voor kunstwerkers en selecteer ‘Mijn dossier’. Registreer je daarna op het platform via een eID kaartlezer of itsme.

Je aanvraag bestaat uit:

• een omschrijving van je artistieke bezigheden
• een link naar je sociale mediakanalen (website, Facebook, Instagram …)
• een overzicht van je gevolgde opleidingen

In je aanvraag voeg je op het platform voor elk van deze elementen bewijsstukken toe zoals contracten, foto’s, website(s), ...

Omdat kunstwerkers vaak verschillende soorten activiteiten combineren (bv. opleidingen geven of volgen, subsidiedossiers schrijven, residenties, creaties, promotie van je werk) geef je in jouw aanvraag een opsomming van de inkomsten uit al je kern- en randactiviteiten en hoeveel tijd je eraan besteedt. Ongeacht in welke sector je de activiteit uitoefent. Zo zal bijvoorbeeld een optreden in een tuincentrum ook een artistieke activiteit zijn.

Kernactiviteiten zijn: 

• artistieke, artistiek-technische of artistiek-ondersteunende activiteiten waarvoor je een beroepsinkomen ontvangt, zoals een inkomen als werknemer of zelfstandige
• inkomsten uit auteurs- of naburige rechten op artistiek werk dat je zelf hebt gemaakt
• prijzengeld als bezoldiging van je artistieke activiteiten

Randactiviteiten zijn: 

• vergoedingen die geen beroepsinkomen zijn, zoals een vrijwilligersvergoeding of amateurkunstenvergoeding 
• gevolgde opleidingen en vormingen in de kunsten 
• gegeven opleidingen en vormingen in de kunsten 
• deelname aan de Kunstwerkcommissie 
• onzichtbaar werk, zoals voorbereiden of uitwerken van kunstprojecten, conceptueel werk en productiewerk, zoeken naar financiering, een toonmoment, promotie van artistiek oeuvre… Van deze activiteiten lever je wel het bewijs. Je bent vrij om dit bewijs te leveren (time sheets, agenda, mails …). Onzichtbaar werk is steeds gekoppeld aan één van je kernactiviteiten.

De Kunstwerkcommissie neemt een beslissing binnen de 3 maanden. De commissie schort de termijn op als je bijkomende informatie moet aanleveren. Ook tijdens de zomermaanden (juli en augustus) loopt de termijn niet. Je hebt er dus alle belang bij om een goed onderbouwd en volledig dossier in te dienen.

De commissie licht op haar website elke stap van de procedure toe.

Een kunstwerkattest en een kunstwerkattest plus zijn 5 jaar geldig. Je kan deze attesten ten vroegste 2 jaar voor het verstrijken ervan hernieuwen.

Een kunstwerkattest starter is 3 jaar geldig en is niet hernieuwbaar.

Per persoon en per kalenderjaar kan je maximaal twee aanvragen indienen. Je hebt er dus alle belang bij om de aanvraag goed voor te bereiden.  
 
De Kunstwerkcommissie motiveert een weigering van het attest. 
 
Wijzen ze je aanvraag af? Dan kan je binnen de maand beroep aantekenen bij de Kunstwerkcommissie via het platform of via een aangetekende brief. Je brengt nieuwe elementen aan die niet in je oorspronkelijke aanvraag staan of je verduidelijkt je dossier. Als je dat niet doet, wijzen ze je beroep af.
 
Als laatste redmiddel kan je binnen de maand na de negatieve beslissing beroep aantekenen bij de arbeidsrechtbank.

• Handleiding platform WITA